Melatonina
Melatonina występuje naturalnie w ludzkim organizmie (produkowana jest przez szyszynkę), a jej prawidłowa ilość jest niezbędna do zachowania odpowiedniego rytmu dobowego. Niestety, z wiekiem jej ilość wyraźnie spada.
Melatonina - co to jest?
Melatonina, czyli pochodna tryptofanu, to hormon produkowany naturalnie przez ludzką szyszynkę. Do jej wydzielania dochodzi po zmroku, dlatego też nazywana bywa “”hormonem ciemności”. Największe natężenie produkcji melatoniny następuje około 3:00 nad ranem, natomiast między godziną 8:00 a 9:00 rano organizm zaprzestaje jej produkcji. To właśnie między innymi z powodu znacznie mniejszego stężenia melatoniny jakość snu przy oświetleniu jest gorsza, niż w ciemności. Najwięcej melatoniny organizm produkuje między 3 a 5 rokiem życia, jednak po czterdziestce następuje obniżenie jej poziomu w organizmie.
Melatonina – jak wpływa na sen?
To właśnie melatonina odpowiada za rytm dobowy snu oraz czuwania. W momencie, gdy produkcja melatoniny zostaje rozpoczęta przez szyszynkę (czyli zazwyczaj po godz. 21), jest to sygnał dla naszego organizmu, iż powoli należy szykować się do snu. Ponieważ z biegiem czasu spada ilość produkowanej naturalnie melatoniny, często konieczna okazuje się jej suplementacja z zewnętrznego źródła – pomagają tu melatonina tabletki. Już po ok. 50 roku życia ilość melatoniny, która w trakcie doby ulega syntezie znacząco się obniża. Melatonina okazuje się także bardzo skuteczna w leczeniu bezsenności u osób w różnym wieku.
Melatonina – jakie ma właściwości?
Melatonina jest w stanie między innymi zredukować ilość przebudzeń, skrócić czas latencji snu, a także podnieść poziom serotoniny w śródmózgowiu. Naukowcom udało się ustalić, że oprócz niekwestionowanego wpływu na rytm snu i czuwania, melatonina cechuje się właściwościami poprawiającymi odporność, a także przeciwutleniającymi. Co ciekawe, oprócz szyszynki, niewielka ilość melatoniny produkowana jest w szpiku kostnym oraz w jelitach. Badania dowodzą także, że poziom melatoniny wpływa także na hormony gonadotropowe, które u kobiet odpowiadają między innymi za kontrolę cyklu miesiączkowego.
Niedobór melatoniny – jakie skutki
Podstawowym objawem niedoboru melatoniny są, rzecz jasna, trudności z zasypianiem, jednak nie jest to jedyny możliwy skutek braków tego hormonu w organizmie. Może on bowiem prowadzić także do problemów z koncentracją, drażliwości, oraz ogólnie pogorszonego samopoczucia. Z powodu zbyt małej ilości snu osoby dotknięte niedoborem melatoniny odczuwać będą także przemożną senność i wyczerpanie w ciągu dnia. Osobom zmagającym się z takimi problemami polecana jest melatonina na sen, która może stanowić rozwiązanie ich problemu. Oczywiście, przyjmowana ona powinna być zgodnie z zaleceniami producenta.
Melatonina – nadmiar, skutki uboczne i przeciwwskazania
Oczywiście, nie oznacza to, że melatonina może być przyjmowana bez ograniczeń – melatonina w tabletkach, jak każdy inny specyfik, ma swoje przeciwwskazania. Nie powinny bowiem przyjmować jej osoby z zaburzeniami hormonalnymi, depresją, padaczką, oraz upośledzeniem układu odpornościowego. Skutki uboczne przyjmowania melatoniny to między innymi bóle oraz zawroty głowy, skurcze brzucha, drżenia oraz uczucie niepokoju. Przyjęcie większej, niż zalecana przez producenta dawki melatoniny może prowadzić do poważniejszych konsekwencji, w tym pogorszenia objawów senności.
Melatonina dla dzieci – czy to dobry pomysł?
Wiele osób zastanawia się, czy melatoninę podać można dzieciom – wszak i ich dotyczą również zaburzenia zasypiania. Choć melatonina przeciwwskazania ma w przypadku dzieci mniej więcej takie, jak u osób dorosłych, w pierwszej kolejności zaleca się przede wszystkim poprawienie higieny i komfortu snu dziecka, np. przez zaciemnienie i wyciszenie sypialni. Jeśli jednak to nie pomoże, melatonina jak najbardziej może być podana dziecku – badania wskazują, że będzie ona bezpieczna nawet i u 6-latków. Podając dziecku melatoninę pamiętać jednak należy o odpowiednim zmniejszeniu dawki. Odradza się także stosowanie jej przez okres dłuższy, niż zalecany przez producenta.
Melatonina – z czym nie łączyć?
Melatoniny absolutnie nie należy łączyć z alkoholem, jak również z substancjami psychoaktywnymi. Może ona także powodować niekorzystne interakcje z różnymi rodzajami leków. O szczególną ostrożność przy stosowaniu melatoniny apeluje się do osób przyjmujących leki na wrzody żołądka, łuszczycę, a także różnorakie zaburzenia psychiczne. Melatonina w tabletkach może także doprowadzić do zwiększenia stężenia we krwi takich leków, jak na przykład omeprazol, lanzoprazol, czy też fluwoksamina. Odradza się więc jednoczesnego stosowania melatoniny i leków zawierających wyżej wymienione substancje czynne.
Melatonina – naturalne źródła melatoniny
Pomimo, iż w przypadku tabletek, których substancją czynną jest melatonina cena nie jest zbyt wysoka, wiele osób poszukuje naturalnych jej źródeł. Warto wiedzieć, jednak, że takie nie występują – melatonina może być albo produkowana przez ludzki organizm, albo stworzona w warunkach laboratoryjnych. Dobra wiadomość jest jednak taka, że istnieją produkty, które mogą zwiększyć jej poziom w organizmie. Mowa między innymi o zbożach takich, jak owies, kukurydza, czy jęczmień. Bardzo dobrze sprawdzają się są także warzywa – brukselka, szpinak, a także pomidory. Pewne jej ilości zyskamy spożywając także woce – tu wymienić warto choćby banany.
