Witaminę B12 produkują bakterie, które występują w zwierzęcym układzie pokarmowym, a w związku z tym jej podstawowym źródłem są właśnie produkty pochodzenia zwierzęcego. Co ciekawe, ludzki organizm również produkuje kobalaminę, ale nie jest w stanie jej wchłonąć. Właśnie dlatego niedobór witaminy B12 jest tak częsty, szczególnie w przypadku osób nadużywających alkoholu, osób starszych, osób mających problemy z układem pokarmowym, osób stosujących leki, które hamują wydzielanie kwasu solnego w żołądku oraz wegetarian. Jak zatem mają dostarczać swojemu organizmowi witaminę B12 osoby, których dieta nie jest bogata w ten związek, czyli głównie osoby niespożywające produktów pochodzenia zwierzęcego? Można to zrobić np. przez odpowiednią suplementację.
Witamina B12 – na co pomaga?
Wiemy już, czym jest witamina B12. Właściwości tego związku to kolejny aspekt, któremu warto się przyjrzeć. Otóż kobalamina wpływa na:
– ogólne funkcjonowanie układu odpornościowego,
– odpowiednie dzielenie się komórek,
– poprawę funkcji neurologicznych, tj. pracę mięśni, wzroku, oddychania oraz pamięci,
– poprawę funkcji psychologicznych, tj. radzenie sobie z emocjami, myślenie,
– odpowiedni metabolizm homocysteiny, której zły poziom odpowiada za cukrzycę, zaburzenia pracy tarczycy, choroby układu krążenia, a także bezpłodność i nowotwory,
– produkcję czerwonych krwinek, których niedobór może wywoływać niedokrwistość złośliwą, zwaną potocznie anemią,
– zmniejszenie uczucia zmęczenia,
– zwiększenie pokładów energii.
Jak więc widać, przyjmowanie witaminy B12 – zarówno poprzez spożywanie produktów w nią bogatych, jak i poprzez odpowiednią suplementację – pozwala cieszyć się zdrowiem i dobrym samopoczuciem.
Jakie są objawy niedoboru witaminy B12?
Poziom witaminy B12 powinien znajdować się w przedziale 148-740 pmol/l (norma ta może się nieznacznie różnić w zależności od laboratorium, w którym wykonywane jest badanie). Niedobór witaminy B12 w organizmie (czyli jej ilości mniejsze niż 148 pmol/l) może prowadzić do powstawania i rozwoju wielu schorzeń. Jest ich tak wiele, że należy podzielić je na następujące kategorie:
– objawy neurologiczne niedoboru witaminy B12,
– objawy psychologicznie niedoboru witaminy B12,
– objawy przewodu pokarmowego niedoboru witaminy B12.
Wszystkie one zostały wyszczególnione poniżej.
Objawy neurologiczne niedoboru witaminy B12
Wśród objawów neurologicznych niedoboru witaminy B12 znajdują się m.in.:
– zaburzenia czucia,
– zaburzenia słuchu,
– zaburzenia węchu,
– zaburzenia mięśni objawiające się np. drętwieniem, a nawet niedowładem kończyn, co z kolei może skutkować problemami z chodzeniem i wykonywaniem codziennych czynności,
– bóle i zawroty głowy,
– problemy z oddawaniem moczu,
– impotencja.
Objawy psychologicznie niedoboru witaminy B12
Wśród objawów psychologicznych niedoboru witaminy B12 znajdują się m.in.:
– ogólne złe samopoczucie i osłabienie,
– męczliwość,
– rozdrażnienie,
– otępienie,
– zmienność nastrojów,
– zaburzenia funkcji poznawczych, tj. pamięć, uwaga, myślenie, zmysły,
– depresja.
Objawów niedoboru witaminy B12
Wśród objawów niedoboru witaminy B12 znajdują się m.in.:
– utrata masy ciała,
– brak apetytu,
– mdłości,
– wymioty,
– zaparcia,
– biegunka,
– zwiększenie się, zaczerwienienie i pieczenie języka,
– zaburzenia bądź całkowita utrata smaku,
– inne, szeroko pojęte problemy jamy ustnej, jelit oraz żołądka.
Inne objawy niedoboru witaminy B12
Warto jeszcze nadmienić, że niedobór witaminy B12 skutkuje problemami skórnymi. Zbyt małe ilości kobalaminy w organizmie wiążą się niekiedy z bladą bądź żółto-bladą skórą, przede wszystkim w okolicach twarzy.
W jakich produktach występuje witamina B12?
Witamina B12 występuje w wielu produktach spożywczych. Bogate w kobalaminę są przede wszystkim:
– mięso: wieprzowina (np. nerki wieprzowe), wołowina (np. nerki wołowe), jagnięcina (np. nerki jagnięce), drób (np. kurczak czy indyk), szynki i balerony,
– ryby: łosoś, makrela, pstrąg czy szczupak,
– mleko,
– przetwory mleczne (jogurty, kefiry, śmietana),
– sery żółte (np. edamski, gouda, brie),
– jaja,
– drożdże spożywcze.
Witamina B12 występuje także w niektórych produktach roślinnych, które poddane zostały fermentacji.
Jakie są objawy nadmiaru witaminy B12?
Należy podkreślić, że zarówno niedobór, jak i nadmiar witaminy B12 (ilości powyżej 740 pmol/l) są szkodliwe dla ludzkiego organizmu. Przedawkowanie witaminy B12 może prowadzić do wielu chorób, nawet do groźnych zmian nowotworowych. Głównym objawem nadmiaru witaminy B12 są szeroko pojęte reakcje alergiczne. Jednak nadmiar kobalaminy jest stwierdzany niezwykle rzadko.
Jak dawkować witaminę B12 i w jakiej formie ją przyjmować?
Oczywiście najlepszym pomysłem dawkowania witaminy B12 jest zdrowa, zbilansowana dieta, bogata w wyżej wspomniane: mięso, ryby, mleko, sery żółte, jaja oraz drożdże spożywcze. Niekiedy jednak żywność nie wystarcza, a w naszym organizmie wciąż brakuje kobalaminy. W takim przypadku można wspomóc się odpowiednimi suplementami diety. Ich przyjmowanie i dawkowanie należy skonsultować z lekarzem.
Witamina B12 – ciekawostki
Jak widać, witamina B12 to niezwykle ważny związek chemiczny w diecie każdego z nas. Dość ciekawe jest to, że:
– G.H. Whipple, G.R. Minot oraz W.P Murphy otrzymali Nagrodę Nobla za odkrycie kobalaminy, co miało miejsce w 1934 roku,
– witamina B12 w czystej postaci została odkryta 14 lat później – w 1948 roku,
– witaminę B12 z całą jej budową opisano 8 lat później – w 1956 roku.
