Mąki żytnie

Żyto zwyczajne może być uprawiane na glebach lekkich. Atutem tego zboża są jego małe wymagania glebowe oraz duża odporność na mróz. Dzięki temu, że może być uprawiane na wszystkich rodzajach ziem, to jest bardzo rozpowszechnione, a jego uprawy znajdują się nawet w Azji czy Ameryce Północnej.

  • Mąka żytnia Bio Planet typ 960 – 1kg R...

    0 out of 5
    9.99
  • Mąka żytnia razowa typ 2000 1 kg BIO Bio Planet

    0 out of 5
    8.99
Pobierz darmowy ebook o sposobach na sen
Jesteś dietetykiem? Współpracuj z nami!

Wykorzystanie żyta sięga daleko wstecz. Nasi przodkowie zaczęli przerabiać to zboże na mąkę, z której mogli sporządzać wypieki, takie jak placki, chleby i bułki. Żyto było również wykorzystywane jako pasza dla zwierząt oraz słoma. 

Żyto dalej ma zastosowanie przy produkcji chleba oraz bułek, które mają dużo więcej składników mineralnych wpływających korzystnie na nasze zdrowie w porównaniu z pszenicą. Poza tym wykorzystuje je się do produkcji alkoholi, takich jak piwo, wódka i whisky.

Jak produkuje się mąkę żytnią oraz czym się charakteryzuje?

Produkcja mąki polega na rozdrobnieniu oczyszczonego ziarna, w skutek czego dochodzi do oddzielenia okrywy owocowo-nasiennej od bielma mącznego. Okrywa owocowo-nasienna tworzy otręby, natomiast bielmo mąkę.  

Na jakość mąki ma wpływ jej typ — im wyższy tym mąka zawiera więcej składników mineralnych. Dodatkowo wyższy typ mąki sprawia, że będzie ona ciemniejsza, a niższy, że będzie ona jaśniejsza. Mąka żytnia dzieli się na kilka typów:

  • typ 580 – mąka żytnia jasna,
  • typ 800 i 950 – mąka żytnia,
  • typ 1400 – mąka żytnia sitkowa,
  • typ 1850 – mąka żytnia starogrodzka,
  • typ 2000 – mąka żytnia razowa.

Gdy nie mamy żadnych problemów z naszym układem pokarmowym powinniśmy wybierać mąkę wyższego typu oraz wypieki z niej sporządzone. Zawierają one więcej składników mineralnych, które będą dobrze wpływać na naszą dietę i urozmaicać ją. 

Wartości odżywcze mąki żytniej

Energetyczność mąki będzie się różnić w zależności od jej typu – im wyższy typ mąki, tym kaloryczność będzie mniejsza. Mąka żytnia będzie charakteryzowała się dużą zawartością błonnika. Ponownie, im wyższy będzie typ mąki, tym więcej błonnika będzie zawierać. Zawartość włókna pokarmowego (błonnika) może wahać się od 8 do nawet 23 gramów. Mąka żytnia ma niski indeks glikemiczny (bo tylko około 25), dzięki czemu będą mogły spożywać ją osoby z zaburzeniami gospodarki cukrowej w organizmie.

Mąka żytnia jest dobrym źródłem witamin z grupy B, które są bardzo potrzebne do prawidłowej pracy organizmu. To one warunkują prawidłową pracę układu nerwowego, wpływają na właściwy stan skóry, włosów i paznokci. Wspomagają funkcjonowanie układu krwiotwórczego. Jednak to nie jedyne zalety mąki żytniej, bowiem jest ona bogactwem składników mineralnych takich jak cynk, magnez, fosfor i żelazo.

Dlaczego mąka z żyta powinna znaleźć się w naszej codziennej diecie?

Produkty wykonane na mące żytniej mają niższy indeks glikemiczny, co będzie powodować mniejsze wahania poziomu glukozy we krwi po spożytym posiłku. Wpływa to pozytywnie na naszą gospodarkę cukrową organizmu. Żywność zawierająca niższy indeks i ładunek glikemiczny jest polecana każdej zdrowej osobie. Pomaga to zapobiegać rozwojowi chorób cywilizacyjnych, takich jak cukrzyca, choroby układu sercowo-naczyniowego oraz otyłość. 

Zawartość błonnika pokarmowego wpływa na dłuższe uczucie sytości po posiłku, dzięki czemu będziemy mieć mniejszą ochotę na podjadanie. Będzie on również zapobiegać zaparciom i biegunkom oraz zmniejsza wchłanianie jonów metali ciężkich.

Jaką żytnią mąkę zakupić oraz jak ją przechowywać?

Przy wyborze mąki powinniśmy zwrócić uwagę na to co będziemy chcieli z niej wykonać. Najniższy typ mąki sprawdzi się do wyrobu domowego makaronu. Przy produkcji makaronu możemy dodać trochę szpinaku, dzięki zyska on inny ciekawy kolor. Mąka o nieco wyższym typie sprawdzi się idealnie do przyrządzania zakwasu do żurku. Do wypieku chleba nada się właściwie każdy typ mąki. Przy zakupie warto kierować się tym, aby produkt był ekologiczny, dzięki czemu nie będzie zawierać szkodliwych substancji, a jego produkcja nie wpłynie negatywnie na środowisko. 

Mąka żytnia nie powinna być przechowywana dłużej niż 4 miesiące, najlepiej trzymać ją w ciemnym i szczelnym opakowaniu. Przy zakupie należy zwrócić uwagę na datę przydatności produktu oraz to, czy opakowanie nie jest uszkodzone. 

Do czego możemy wykorzystać mąkę z żyta?

Mąka żytnia może być idealnym zamiennikiem mąki pszennej w kuchni. Bowiem możemy z niej przygotować zakwas na żur, wypiec chleb i bułki, ale również ciasteczka oraz ciasta, które będa na pewno zdrowsze niż te konwencjonalne, ze sklepu. Dodatkowo możemy wykorzystać ją do tworzenia naleśników, gofrów oraz placuszków, które będą miały niższy ładunek glikemiczny i wyższą jakość. 

Osoby chcące poprawić jakość swojej diety często stawiają na upieczenie własnego chleba, który nie będzie zawierać dużej ilości niezdrowych dodatków oraz będzie na pewno świeży, a nie mrożony i odgrzewany. Dzięki własnym wypiekom można cieszyć się świeżym i zdrowszym chlebem przez dłuższy czas. Dodatkowo podczas wypieku chleba żytniego możemy dodać ulubione nasiona i pestki, co gwarantuje jeszcze lepszy smak wypieku. Takie domowe pieczywo może zostać potem wykorzystywane jako baza do pysznej i zdrowej kanapki.

Jak wykonać idealny zakwas żytni do żuru?

Składniki:

  • 5 łyżek mąki żytniej, np. razowej,
  • 2-3 kubki wody, 
  • 3-4 duże ząbki czosnku,
  • 4 liście laurowe, 
  • 4 ziarna ziela angielskiego. 

Sposób przygotowania:

  1. Mąkę przekładamy do słoika i mieszamy z wodą.
  2. Do tak przygotowanego roztworu dodajemy obrany i pokrojony czosnek, ziele angielskie i liście laurowe.
  3. Słoik przykrywamy gazą lub ściereczką i odstawiamy na blacie w temperaturze pokojowej. 
  4. Zakwas należy mieszać codziennie. Gdy będzie pachnieć i smakować kwasowo będzie gotowy! Z tak przygotowanego zakwasu może przygotować przepyszny żur, którym zachwyci się nasza cała rodzina.

 

Cynamonowe fit placuszki z jabłkiem

Składniki:

  • 4 łyżki jogurtu naturalnego,
  • 2 jajka,
  • 60 gramów mąki żytniej, 
  • 1 łyżeczka miodu, 
  • 1 duże jabłko,
  • ½ łyżeczki cynamonu.

Sposób przygotowania:

  1. Jabłko obieramy i przecieramy na tarce lub drobno kroimy. 
  2. Mąkę żytnią umieszczamy w misce, do której dodajemy jajka, jogurt, miód i cynamon, a następnie blendujemy lub miksujemy.
  3. Do tak gotowej masy dodajemy przetarte jabłko.
  4. W między czasie rozgrzewamy patelnię i smarujemy ją oliwą z oliwek. Formujemy małe placuszki, które smażymy z obu stron po około 2 minuty, na małym ogniu. 
  5. Placuszki możemy polać z góry miodem i dodać pokruszone orzechy do smaku.