Kwercetyna to organiczny związek chemiczny, zaliczany do grupy flawonoidów, a dokładnie flawonoli glikozydowych, występujących naturalnie w organizmach roślinnych. Jest to naturalny pigment, wykorzystywany także jako barwnik. Kwercetyna występuje także w postaci wolnej. W formie glikozydu jest to substancja rozpuszczalna w tłuszczach i w porównaniu do postaci wolnej, charakteryzuje się lepszą rozpuszczalnością w wodzie. W przyrodzie występuje dość często, jednak ze względu na korzyści, jakie może wywierać na organizm ludzki, ekstrakt z kwercetyny dostępny jest także w suplementach diety.
Właściwości kwercetyny
Kwercetyna nie na darmo stała się produktem zalecanym przez dietetyków oraz specjalistów z zakresu zdrowia. Substancja ta wykazuje bowiem sporo właściwości, działających korzystnie na organizm człowieka. Na co jest dobra kwercetyna?
Właściwości antyoksydacyjne
Kwercetyna jest silnym antyoksydantem, ułatwiającym zwalczanie wolnych rodników. Związek ten zapobiega nadmiernemu utlenianiu lipidów i białek, które może występować w wyniku produkcji wolnych rodników i innych reaktywnych form tlenu. Zmniejszając ilość wolnych rodników tlenowych, kwercetyna niweluje ich szkodliwe działanie na organizm, takie jak przyspieszenie procesów starzenia się, zwiększenie ryzyka rozwoju komórek rakowych czy blaszek miażdżycowych.
Pomoc w regulacji ciśnienia krwi
Kwercetyna wykazuje zdolność do hamowania sklejania się płytek krwi, a jednocześnie wpływa rozkurczająco na komórki mięśni gładkich. Takie działanie sprawia, że substancja ta sprzyja regulacji ciśnienia tętniczego krwi.
Wspomaga ochronę przed promieniowaniem UV
Jednym z zadań kwercetyny, występującej naturalnie, jest ochrona rośliny przed szkodliwym wpływem promieniowania UV. Według badań, związek ten może wykazywać podobne działanie u człowieka. Osoby, które często przebywają na słońcu lub korzystają z solarium, mogą stosować kwercetynę jako naturalny filtr ochronny.
Właściwości przeciwzapalne kwercetyny
Kwercetyna hamuje powstawanie cytokin prozapalnych, a jednocześnie chroni komórki nerwowe przed degeneracją. Kwercetyna wywiera wpływ także na pracę oraz aktywność enzymów cyklooksygenazy (głównie COX-2). Takie działanie przedkłada się na zahamowanie napływu leukocytów oraz zmniejszenie stanu zapalnego.
Wzmacnia naczynia krwionośne oraz reguluje ilość cholesterolu we krwi
Kwercetyna połączona z rutyną wpływa na wzmocnienie naczyń krwionośnych, sprzyjając jednocześnie utrzymaniu ich odpowiedniej elastyczności. Związek ten uszczelnia naczynia krwionośne, zmniejszając ich przepuszczalność, może więc okazać się pomocna w terapii żylaków, niwelując kruchość naczyń krwionośnych, która często występuje przy tym schorzeniu.
Czy kwercetyna jest szkodliwa?
Kwercetyna to produkt naturalny, który uważany jest za bezpieczny. Ze względu na to, że dostępny jest w wielu produktach spożywczych, stosując zbilansowaną dietę, z łatwością można dostarczyć organizmowi odpowiednie dawki tego składnika. Stawiając na suplementy z kwercetyną, zaleca się stosowanie kwercetyny tak, jak jest to zapisane przez producenta na ulotce lub opakowaniu produktu. Choć jest to związek, który nie powinien powodować działań niepożądanych, przyjęty w nadmiernej ilości może być szkodliwy.
W jakich produktach znajduje się dużo kwercetyny?
Kwercetyna znajduje się przede wszystkim w produktach pochodzenia roślinnego. Do najbogatszych źródeł tego składnika zaliczamy warzywa i owoce, szczególnie te dojrzałe. Chcąc uzupełnić dietę w ten składnik, warto postawić na takie produkty jak:
- aronia;
- czarna porzeczka;
- jagoda;
- borówka;
- czarny bez;
- figa;
- jabłko;
- pomarańcza;
- limonka;
- grejpfrut;
- brokuł;
- brukselka;
- papryka;
- sałata;
- szparagi;
- szpinak;
- śliwka;
- wiśnia;
- kalafior;
- marchew;
- czerwona kapusta.
Spore ilości kwercetyny znajdziemy także w sokach owocowych, miodzie czy herbacie, zwłaszcza zielonej. Można sięgnąć też po przyprawy, takie jak: oregano, kolendra, estragon, lubczyk, pietruszka. Jeżeli wydaje nam się, że wciąż przyjmujemy zbyt małe ilości tego składnika, można postawić na suplementy z kwercetyną.
Jak stosować kwercetynę?
Stosowanie kwercetyny powinno odbywać się zgodnie z zaleceniami lekarza lub producenta danego suplementu diety. Kwercetyna często stanowi składnik preparatów stosowanych w różnych schorzeniach, np. w przypadku cukrzycy oraz w produktach, których celem jest łagodzenie objawów alergii. Przed zastosowaniem kilku preparatów, należy zwrócić uwagę na skład każdego z nich, aby sprawdzić, czy zawarte w nich substancje nie powtarzają się, by nie doszło do przedawkowania. Decydując się na stosowanie suplementów, należy wziąć pod uwagę także kwercetynę spożywaną wraz z dietą. Należy też pamiętać, że suplement diety nie powinien zastępować zbilansowanego sposobu żywienia, a może być jedynie jego uzupełnieniem.
Kwercetyna – przeciwwskazania
Nawet najlepsza kwercetyna nie będzie odpowiednia dla każdego. Jak w przypadku wszystkich suplementów diety, także tutaj występują pewne przeciwwskazania. Jeżeli chodzi o przyjmowanie kwercetyny w pożywieniu, jest to raczej bezpieczne i trudno jest przedawkować ten składnik w taki sposób. Suplementując kwercetynę, ostrożność powinny zachować osoby:
- stosujące leki przeciwzakrzepowe i mające problemy z krzepliwością krwi;
- kobiety w ciąży i matki karmiące
Kwercetyna to cenny związek, występujący w wielu produktach spożywczych, wykazujący prozdrowotne działanie na organizm. Warto pomyśleć o wprowadzeniu tej substancji do diety, gdyż może to wpłynąć korzystnie na profilaktykę chorób układu krążenia oraz łagodzenie stanów zapalnych.
Bibliografia:
https://www.researchgate.net/publication/235418254_Quercetin_-_structure_function_and_clinical_usage
Kobylińska A., Janas K.M., Kwercetyna, ważny flawonoid w życiu roślin, „Kosmos. Problemy nauk biologicznych”, 2015, 64(1), s. 113-127.
Mieszkowski, A. Pałys, E. Budzisz, Kwercetyna – struktura, funkcje, zastosowanie kliniczne, „Farmacja Polska” 2011, nr 1, s. 18-24.
https://zdrowie.tvn.pl/a/co-to-jest-kwercetyna-wlasciwosci-i-dzialanie-kwercetyny-w-lecznictwie-i-nie-tylko