Kozłek lekarski jest rośliną, która od dawna wykorzystywana jest jako naturalny środek leczący lub wspomagający leczenie wielu schorzeń. Od łacińskiej nazwy Valeriana officinalis powstało określenie waleriany. Jednak w skład tego nazewnictwa zalicza się wiele innych gatunków roślin, które wykazują zbliżone działanie, takie jak odolan, czy biedrzan. Powszechnie występuje na terenach Eurazji, z wyjątkiem obszarów pustynnych oraz arktycznych. Zioło to posiada białe lub różowe kwiaty, ma charakterystyczny słodki zapach. Jest rośliną dwuletnią, posiada dość masywną łodygę oraz kwiatostany mające tendencję do rozrastania się. Okres kwitnienia przypada w okresie letnim, od czerwca do sierpnia. Najsilniejsze działanie lecznicze wykazują kłącza, które pełnią funkcję korzenia. Walerianę bez problemu można nabyć w każdej aptece w zróżnicowanych postaciach. W zależności od indywidualnej preferencji wyboru można dokonać pośród tabletek z waleriany, czy kropli z waleriany. Stosowana może być również jako susz lub napar. Herbata z kozłka lekarskiego z pewnością będzie odpowiednim wyborem dla osób mających problem z połykaniem tabletek, czy lubiących wypijać ciepłe napoje. Cena kozłka lekarskiego nie należy do wysokich, bowiem waha się w granicach 8-11 zł za 100 g kropli, z kolei tabletki z kozłka lekarskiego kosztują 9-12 zł za 10 tabletek, w których zamknięto 360 mg suchego wyciągu z suchego korzenia waleriany.
Jakie właściwości ma waleriana (kozłek lekarski)?
Waleriana przede wszystkim słynie z właściwości uspokajających. Zmniejsza aktywność układu nerwowego, niweluje napięcie, wycisza i relaksuje. Zwiększone dawki uznawane są jako naturalny składnik ułatwiający zasypianie, a także poprawiający jakość snu, obniżając liczbę wybudzeń w ciągu nocy. Wykazuje działanie przeciwbólowe i rozkurczowe, co pomocne jest w trakcie bolesnych miesiączek oraz działa moczopędnie. Kozłek lekarski stosowany może być również w stanach zapalnych skóry, wspierać proces leczenia chorób skóry, takich jak egzema, łuszczyca, czy łupież. Ponadto, swoje zastosowanie znalazł w branży kosmetycznej, gdyż wykorzystywany jest jako składnik do kremów, szamponów, balsamów do ciała oraz maści.
Kozłek lekarski (waleriana) – Przeciwwskazania
Mimo iż kozłek lekarski należy do składników pochodzenia naturalnego i jest wykorzystywany w leczeniu wielu dolegliwości oraz wspomaganiu pracy organizmu, istnieją przypadki, w których po domowe zioło nie należy sięgać. Jedną z grup, dla których waleriana nie jest przeznaczona są kobiety w ciąży oraz w trakcie laktacji. Również nie jest wskazany dla dzieci poniżej 12 roku życia, natomiast w przypadku dzieci starszych należy skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu. Waleriana nie jest zalecana również osobom cierpiącym na choroby przewlekłe. Do takich schorzeń zaliczane są między innymi cukrzyca, nowotwory, zaburzenia pracy nerek, wątroby, problemy z tarczycą, czy reumatoidalne zapalenie stawów. W takich przypadkach zgodę na przyjmowanie kozłka lekarskiego powinien wydać lekarz prowadzący. Należy również wspomnieć, iż nie można łączyć waleriany z lekami przeciwhistaminowymi (na przykład podczas leczenia alergii), innymi środkami nasennymi, uspokajającymi, w trakcie leczenia depresji, stanów lękowych, czy innych zaburzeń psychicznych. gdyż synergistyczne działanie leków oraz wyżej wspomnianego zioła może wywołać niebezpieczną reakcję organizmu poprzez nasilenie działania. Waleriana nie powinna być przyjmowana przez czynnych kierowców, gdyż przyczynia się do wyciszenia pracy układu nerwowego, co ma istotny wpływ na spowolnienie tempa reagowania.
Kozłek lekarski (waleriana) – Skutki uboczne
Jak każdy składnik przyjmowany przez organizm waleriana może wykazywać skutki uboczne. Do możliwych objawów zalicza się: bóle i zawroty głowy, zaburzenia pracy narządu wzroku, przyśpieszenie tętna, czy nudności. Ze względu na właściwości uspokajające może spowolnić reakcje oraz powodować otępienie i apatię, a także wpłynąć na problemy z koncentracją.
Kozłek lekarski charakteryzuje się szerokim spektrum działania. Waleriana na sen jest dobrym wyborem dla osób zmagających się z bezsennością oraz trudnościami w zasypianiu. Zioło to działa odprężająco, a dzięki występowaniu w różnych postaciach, można wybrać produkt dostosowany do indywidualnych potrzeb. Niemniej jednak nie należy zapominać, iż istnieje wiele przeciwwskazań, dlatego też przyjmowanie kozłka lekarskiego powinno być poprzedzone konsultacją z lekarzem lub farmaceutą.
