Pot na koszulce, wilgotne dłonie i stopy, a także spływające krople potu z głowy – niestety takie dolegliwości spotykają wielu Polaków i nie chodzi jedynie o sytuacje, gdy na zewnątrz są upały lub jest się po ciężkim treningu. Nadmierne pocenie się jest kłopotliwe i dla wielu osób wstydliwe, ale są skuteczne metody, dzięki którym można pozbyć się tej dolegliwości.
Dlaczego człowiek się poci?
Pocenie się jest naturalnym mechanizmem regulującym ciepło ciała i może być wywołane wysoką temperaturą, wysiłkiem lub czynnikami emocjonalnymi. Gdy człowiek się poci, to podwyższona temperatura ciała spada, a tym samym organizm jest chroniony przed przegrzaniem i skutkami przegrzania. Najczęściej człowiek ma podwyższoną temperaturę po aktywności fizycznej lub gdy jest upalnie. Jednak wiele osób także poci się w stresujących sytuacjach, a więc na przykład przed egzaminem i wówczas pot najczęściej pojawia się na dłoniach, pod pachami, ale też na czole i na stopach. Spożycie kwaśnych lub pikantnych potraw pobudza metabolizm, a tym samym również produkcję ciepła i pocenie się. W takich sytuacjach może pojawić się pot na twarzy, ale w niektórych przypadkach też na tułowiu. Są to wszystko naturalne mechanizmy, które nie powinny wzbudzać niepokoju. Jeśli jednak zauważone zostanie nadmierne pocenie się, to należy znaleźć przyczynę i przywrócić organizm do naturalnego stanu.
Nadmierne pocenie się przy małym wysiłku
Nadmierne pocenie się jest dolegliwością, która dotyka nawet do 2 procent ludności. Niestety niewiele się mówi o tym, a wiele osób wstydzi się i kryje się z tym problemem. Bardzo ważne jest zatem, by otwarcie mówić o hiperhydrozie. A jeśli taka przypadłość zostanie zauważona, to należy niezwłocznie udać się do lekarza. Kiedy uznać, że ktoś poci się dużo bardziej niż inni? Przede wszystkim oznaką hiperhydrozy jest pocenie się w przypadku braku lub przy niewielkim wysiłku i wtedy, gdy nie występują również sytuacje stresowe, mogące przyczynić się do pocenia się. W większości przypadków można znaleźć przyczynę tej dolegliwości. Choć zdarzają się osoby, które mają wrodzoną nadmierną potliwość, ale ta występuje najczęściej u osób w okresie dojrzewania. Pocenie się w nocy w takich przypadkach nie występuje, ale za to jest zauważalne nadmierne pocenie się głowy i twarzy, a także dłoni i stóp.
Jakie są przyczyny pocenia się?
Jest wiele przyczyn, jakie prowadzą do nadmiernej potliwości, a te potrafi zdiagnozować lekarz. Warto jednak wiedzieć, kto jest narażony na tę przypadłość. Wśród powodów hiperhydrozy wymienia się:
- cukrzycę,
- zmiany hormonalne u kobiet i mężczyzn,
- niedobory witamin (w szczególności witaminy D3 i B12),
- złą dietę,
- schorzenia neurologiczne,
- nadczynność tarczycy,
- menopauzę,
- przewlekłe choroby serca,
- otyłość,
- stosowanie niektórych leków.
Nocne pocenie się u kobiet najczęściej występuje podczas ciąży lub menopauzy. Mężczyźni pocą się w nocy, gdy zmniejsza się im poziom testosteronu, a ten spada wraz z wiekiem.
Pocenie się w nocy a niedobory witamin
Wiele badań wskazuje na to, że nadmierna potliwość, szczególnie w nocy, jest wywołana przez niedobory witamin. Najczęściej chodzi o witaminę D3 oraz witaminę B, które odgrywają bardzo ważną rolę w organizmie. Witamina D3 jest witaminą słońca, a jeśli jest jej za mało, to nie tylko człowiek częściej zapada na różnego rodzaju infekcje, ale też występuje osłabienie i pocenie się w okolicach głowy i szyi. Wiadomo już zatem, czego objawem jest pocenie się głowy, choć może ono występować też w przypadku niedoboru witaminy B. Jest ona odpowiedzialna za metabolizm oraz wewnętrzną komunikację dróg nerwowych.
Pocenie się w nocy a nowotwór
Pewnie wielu osobom choroba nowotworowa kojarzy się z ciężkimi objawami, ale czasami też nadmierna potliwość może świadczyć o tym, że w organizmie zachodzą pewne zmiany, których lekceważyć nie wolno. Szczególnie pocenie się w nocy jest sygnałem, którego nie wolno bagatelizować, a jeśli dodatkowo organizm jest osłabiony, występują częste stany podgorączkowe lub zauważalna jest utrata masy ciała, to w organizmie mogą zachodzić zmiany nowotworowe, choć oczywiście nie zawsze tak jest. Należy jednak reagować na wszelkie objawy, jakie daje organizm i udać się do lekarza na badania.
Choroba nerek a pocenie się
Wraz z potem z organizmu usuwane są toksyny i inne szkodliwe produkty przemiany materii, jednak nieprawidłowa praca nerek może prowadzić do nadmiernej potliwości. Najczęściej jeszcze wyczuwalny jest nieprzyjemny zapach, który pomimo higieny jest ciężki do usunięcia. Ten zapach wielu osobom przypomina zapach moczu, a jeśli taki objaw zostanie zauważony, to niezwłocznie należy przeprowadzić badania, które wykluczą czynniki zapalne.
Nieprzyjemny zapach potu a nieprawidłowa praca wątroby
Nieprzyjemny zapach potu, może też wynikać z nieprawidłowej pracy wątroby.Jaki to zapach? Niektórzy opisują go, jak zapach wątróbki lub zgnilizny. Jeśli wyczujesz u siebie tak specyficzny, nieprzyjemny zapach potu, koniecznie udaj się do lekarza. Może on świadczyć o tym, że nasza wątroba ma kłopoty i nie potrafi odpowiednio funkcjonować.
Ciemne plamy pod pachami a problem z metabolizmem cukru
Z kolei jeśli zauważysz ciemne plamy, które pojawiły się pod Twoimi pachami, a które nie znikają, może to świadczyć o zaburzeniach związanych z gospodarką cukrową. Do najpopularniejszych zaburzeń, pod jakie możemy podpiąć ten objaw, należy insulinooporność. Drugą opcją jest cukrzyca. Jeśli Twoje pachy ściemniały i widać na nich ciemne plamy, skonsultuj się z lekarzem. Powinien on zalecić Ci odpowiednie badania, badające stan Twojej gospodarki cukrowej.
Kiedy udać się do lekarza?
Wiele osób najpierw wypróbowuje domowe sposoby lub środki, które są dostępne w aptekach czy drogeriach. Nie jest to jednak dobre rozwiązanie, gdyż antyperspiranty i blokery potu zawierają potencjalnie szkodliwe substancje, w tym aluminium, które negatywnie odbijają się na zdrowiu i organizmie. Wiele badań wskazuje, że ten składnik może zwiększać ryzyko zachorowania na raka piersi i Alzheimera. We własnym zakresie polecane jest prowadzenie zdrowego stylu życia, a więc unikanie przetworzonej żywności, kosmetyków zawierających szkodliwe składniki, a także wprowadzenie do codziennego menu świeżych warzyw i owoców oraz stosowanie naturalnych suplementów, które pomagają odzyskać zdrowie i witalność.
Jeśli zmiana trybu życia nie pomaga, to należy udać się do lekarza rodzinnego, który na początek wykluczy choroby mogące wywoływać nadmierną potliwość. Jeśli choroba nie jest powodem, to wówczas należy skonsultować się z dermatologiem.
Jak radzić sobie z nadmiernym poceniem się na co dzień?
Pocenie się rąk, krople potu na czole, stopach czy na koszulce – są to dość nieprzyjemne objawy, zwłaszcza gdy osoba nie jest po ciężkim wysiłku. Hiperhydroza potrafi skutecznie utrudnić codzienne funkcjonowanie, ale można sobie z tym poradzić. Na co dzień warto zatem nosić przewiewne ubrania, wykonane z naturalnych materiałów, bez sztucznych włókien. Sypialnia powinna być regularnie wietrzona, a idealna temperatura do snu to 18 stopni. Wiele osób unika picia, co jest absolutnie niewskazane. Ilość potu nie zależy od ilości wypitej wody. Należy też zadbać o prawidłową wagę i odżywianie, a więc unikać przetworzonej żywności, słodkich napojów i tłustych posiłków, a także alkoholu, nikotyny czy kawy.
ArrayJeśli nadmierne pocenie się jest skutkiem niedoborów witaminy B12 lub witaminy D to należy te niedobory uzupełnić.
Leczenie niedoboru witaminy D
Leczenie niedoboru witaminy D polega na stosowaniu odpowiednich porcji suplementu przez okres 1-3 miesięcy, aby osiągnąć optymalne stężenie tej witaminy w surowicy (30-50 ng/ml). Warto jednak pamiętać, że czas, w jakim można zauważyć pierwsze efekty suplementacji, wynosi zazwyczaj około trzech miesięcy. Niektóre osoby mogą zauważyć poprawę już po sześciu tygodniach, jednak każdy organizm reaguje indywidualnie. Dlatego regularne monitorowanie poziomu witaminy D i konsultacja z lekarzem są istotne w przypadku suplementacji.
Leczenie niedoboru witaminy B12
Leczenie niedoboru witaminy B12 polega na suplementacji tej witaminy. W zależności od stopnia niedoboru oraz przyczyny, lekarz może zalecić różne metody podawania witaminy B12. Najczęściej stosuje się:
- suplementy doustne – w przypadku łagodnych niedoborów, można przyjmować suplementy zawierające witaminę B12,
- iniekcje – w przypadku cięższych niedoborów lub gdy organizm nie jest w stanie prawidłowo przyswoić witaminy B12 z przewodu pokarmowego, konieczne może być podawanie iniekcji (bezpośrednio do mięśnia lub podskórnie),
- preparaty nosowe – istnieją również preparaty do nosa zawierające witaminę B12, które mogą być stosowane w przypadku problemów z wchłanianiem witaminy B12 przez przewód pokarmowy,
- regularne spożywanie żywności bogatej w witaminę B12, takiej jak mięso, ryby, nabiał i jaja, może również wspomagać uzupełnienie niedoboru witaminy B12.
Ważne jest regularne monitorowanie poziomu witaminy B12 we krwi i dostosowywanie porcji suplementacji pod nadzorem lekarza. Ponadto, jeśli niedobór witaminy B12 wynika z zaburzeń wchłaniania, konieczne może być leczenie przyczynowe tych zaburzeń.
Skąd bierze się niedobór witaminy B12? Jedną z przyczyn, może być mutacja genu MTHFR, która utrudnia wchłanianie kwasu foliowego (witaminy B9) oraz podwyższa poziom homocysteiny we krwi. Nawet w przypadku suplementacji. Dlatego by podwyższyć wchłanialność witaminy B12, warto stosować metylowane formy tej witaminy, które mają lepszą biodostępność. Plus suplementować ją w otoczeniu innych witamin z grupy B, które zwiększają wchłanialność. Warto zapoznać się ze składem suplementu, który wybieramy i wybrać produkt z maksymalnie czystym składem: bez sztucznych barwników, słodzików, wypełniaczy czy szkodliwych dodatków, takich jak dwutlenek tytanu, stearynian magnezu czy dwutlenek krzemu.
Jakie badania zrobić na nadmierne pocenie się?
Oprócz standardowych badań, takich jak morfologia krwi, ogólne badanie moczu, OB z CRP (wskaźnik stanu zapalnego), jonogram (potas, sód, chlorki) czy lipidogram, warto również sprawdzić poziom witaminy B12 i witaminy D. Niedobór tych witamin może być powiązany z nadmiernym poceniem się. Dodatkowo, zaleca się oznaczenie poziomu hormonów TSH, FT3, FT4 i anty-TPO, które są odpowiedzialne za funkcjonowanie tarczycy, a zaburzenia w jej pracy mogą wpływać na pocenie się. Wielu lekarzy nie mówi o tym, ale warto wiedzieć, że liczy się konwersja tych homonów. Warto wykonać badania, które w większości są refundowane przez NFZ, jeśli skieruje nas na nie lekarz prowadzący. Do tych badań, które dobrze jest wykonać w przypadku nadmiernej potliwości należą jeszcze takie wskaźniki jak:
- krzywa cukrowa i insulinowa,
- FT3,
- FT4,
- Anty TPO,
- próby wątrobowe,
- poziom homocysteiny,
- poziom żelaza i ferrytyny.
Powyższe badania (poza badaniem poziomu witaminy D3) są refundowane przez NFZ. Badanie poziomu witaminy D3 powinien zlecić lekarz endokrynolog, jednak może je także zlecić inny lekarz. Prywatny koszt wykonania tego badania to około 60 złotych.
Więcej informacji na temat refundowanych badań znajdziesz w tych artykułach:
- Jakie badania zrobisz za darmo na NFZ
- Przegląd organizmu na wiosnę – 11 najważniejszych badań, które warto robić co roku
- Normy witaminy D3, a nasze potrzeby
Wyniki przeprowadzonych badań mogą dostarczyć istotnych informacji dotyczących przyczyny nadmiernej potliwości. Przeanalizowanie morfologii krwi pozwoli ocenić ogólny stan zdrowia organizmu oraz wykryć ewentualne niedokrwistości czy infekcje. Badanie ogólne moczu może wskazać na obecność jakichkolwiek nieprawidłowości w układzie moczowym. Pomiar wskaźnika stanu zapalnego (OB) może dostarczyć informacji o obecności stanu zapalnego w organizmie, który może mieć związek z nadmiernym poceniem się.
Innym badaniem, które warto wykonać, to badanie w kierunku zanieczyszczenia metalami ciężkimi. Mogą to być badania zarówno z krwi, jak i z moczu. Istnieje również forma badania zwana SO CHECK. Obciążenie metalami ciężkimi może zaburzać wchłanianie witamin i być przyczyną ich niedoborów.
Badanie jonogramu
Czyli oznaczenie stężenia potasu, sodu i chlorków, pozwoli ocenić równowagę elektrolitową organizmu. Zaburzenia w tym zakresie mogą wpływać na proces pocenia się. Lipidogram, czyli badanie poziomu lipidów we krwi, pozwoli ocenić ryzyko wystąpienia schorzeń układu sercowo-naczyniowego, które również mogą mieć związek z nadmierną potliwością. Dodatkowo należy zbadać poziom homocysteiny, by uzyskać jak najbardziej miarodajne wyniki. Sprawdzenie samych wartości cholesterolu nie da nam odpowiednich wskazówek.
Dodatkowo, oznaczenie poziomu witaminy B12 i witaminy D dostarczy informacji na temat ewentualnego niedoboru tych witamin, które mogą przyczyniać się do nadmiernej potliwości. Hormon TSH, który reguluje funkcjonowanie tarczycy, również może mieć związek z problemem pocenia się. Podobnie jak inne hormony, które również warto sprawdzić: testosteron, estradiol, prolaktyna i progesteron.
Wyniki tych badań w połączeniu z dokładnym wywiadem medycznym i oceną objawów pozwolą lekarzowi na wstępną diagnozę i ustalenie dalszego planu leczenia. W przypadku wykrycia niedoborów witamin czy innych nieprawidłowości. Lekarz może zalecić odpowiednią suplementację lub leczenie mające na celu złagodzenie objawów nadmiernej potliwości. Dobrym wyjściem, w przypadku wykrycia niedoborów, będzie też konsultacja ze specjalistą, który jest ukierunkowany na właściwe odżywianie i suplementację, czyli dietetykiem klinicznym. Będzie on w stanie sprawnie dobrać dla nas odpowiednią dietę oraz preparaty, które skutecznie wesprą nasz organizm.
Chociaż problem potliwości, zwłaszcza tej nadmiernej, jest wstydliwy i wywołuje dużo dyskomfortu, maskowanie problemu blokerami nie przyniesie dobrych rezultatów. Ważne jest sięgnięcie do źródła problemu i wyeliminowanie go.
Zobacz także:
Leave a Comment