Alergie pokarmowe i nietolerancję są często wrzucane do jednego worka, chociaż to dwa różne typy reakcji organizmu. Jakie są różnice między alergią a nietolerancją pokarmową? Jak rozpoznać nietolerancję pokarmową a alergię? Na te pytania i wiele innych znajdziesz odpowiedź w poniższym artykule.
Różnice między alergią a nietolerancją pokarmową
Do jednych z głównych różnic między alergią a nietolerancją można zaliczyć ich mechanizm. Alergia pokarmowa jest formą niepożądanej reakcji pokarmowej organizmu, której dolegliwości są kształtowane poprzez immunologiczne mechanizmy patogenetyczne. Natomiast nietolerancja pokarmowa jest niepożądaną reakcją pokarmową organizmu w odpowiedzi na konkretną substancję lub produkt, jednak w jej wystąpieniu biorą udział nieimmunologiczne mechanizmy patogenetyczne. Nietolerancja pokarmowa nie jest reakcją układu odpornościowego, a odpowiedzią organizmu na brak lub niedobór konkretnych enzymów lub innych mechanizmów metabolicznych potrzebnych do strawienia i przetworzenia określonych składników pokarmowych. Do jednych z najczęściej występujących rodzajów nietolerancji można zaliczyć nietolerancję na laktozę, która wynika z niedoboru lub braku laktazy – czyli enzymu, który rozkłada ,,cukier mleczny’’. Dolegliwości są zależne od ilości laktazy w organizmie – im jej mniej, tym są poważniejsze. Nietolerancje pokarmowe mogą być uciążliwe, jednak zazwyczaj nie stanowią zagrożenia dla życia. Natomiast alergie pokarmowe mogą dawać bardzo silne objawy, nawet po niewielkim kontakcie z substancją potencjalne uczulającą i mogą stanowić zagrożenie dla życia.
Objawy alergii pokarmowej
Można wyróżnić różne objawy alergii pokarmowej, które w głównej mierze są zależne od mechanizmów patogenetycznych, które biorą w nich udział. Nadwrażliwości typu natychmiastowego powodują objawy już po kilku minutach, do 4-5 godzin. Jest to najbardziej poważny typ reakcji alergicznej, który może prowadzić do wstrząsu anafilaktycznego, pokrzywki, anafilaksji przewodu pokarmowego i reakcji krzyżowych. Natomiast do nadwrażliwości alergicznych opóźnionych lub późnych można zaliczyć objawy, które występują w ciągu kilkunastu godzin od spożycia pokarmu. Nie stanowią one zazwyczaj zagrożenie dla życia. Pamiętaj, że objawy alergii nigdy nie pojawiają się po pierwszym kontakcie z alergenem, ponieważ wtedy zostaje dopiero ,,zapisany’’ w pamięci układu immunologicznego dany czynnik alergenny. Dlatego kolejna reakcja organizmu również powinna być kontrolowana, w szczególności, gdy w rodzinie występowały alergie.
Objawy nietolerancji pokarmowej
Objawy nietolerancji pokarmowej mogą być różnorodne, jednak w przeciwieństwie do alergii, pojawiają się po pierwszym kontakcie z produktem. Do ich wystąpienia może dojść nawet po kilku godzinach lub dniach od spożycia problematycznego pokarmu. Dlatego, jeśli masz wrażenie, że jakiś składnik w Twojej diecie jest przyczyną dolegliwości i masz problem, aby go określić, koniecznie prowadź dzienniczek żywieniowy, który pomoże w jego ustaleniu.
Do objawów nietolerancji pokarmowej można zaliczyć:
- bóle brzucha,
- wzdęcia,
- biegunki lub zaparcia,
- problemy skórne (np. suchość, zaczerwienienie),
- zmęczenie.
Diagnozowanie alergii pokarmowych
Diagnoza alergii pokarmowych powinna być prowadzona przez wykwalifikowany personel w warunkach szpitalnych, ponieważ w razie wystąpienia silnej reakcji alergicznej, mają niezbędny sprzęt do udzielania pomocy oraz monitorowania stanu zdrowia. Dlatego osoba z alergią nie powinna na własną rękę przyjmować pokarmów potencjalnie alergennych, ponieważ może to stanowić zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia.
Jak rozpoznać nietolerancję pokarmową?
Rozpoznanie nietolerancji pokarmowej może być problematyczne, szczególnie jeśli objawy występują po kilku dniach od spożycia pokarmu. Dlatego warto prowadzić dzienniczek żywieniowy, w którym zapisuje się spożywane produkty, ich ilości oraz godziny ich spożycia. Dodatkowo należy obserwować swoje ciało i zapisywać objawy towarzyszące w ciągu dnia, takie jak np. wysypka i nieprawidłowa konsystencja stolca. Rzetelne prowadzenie dzienniczka żywieniowego umożliwia szybsze wykrycie pokarmów, które powodują nietolerancję pokarmową.
Testy na alergie i nietolerancje pokarmowe
Testy stosowane do diagnozy alergii pokarmowych to między innymi testy skórne, z krwi oraz prowokacje pokarmowe. Pamiętaj, że każdy z nich powinien być przeprowadzony przez wykwalifikowany personel, który wie jak zachować się w przypadku wystąpienia silnej reakcji alergicznej. Natomiast wykrycie nietolerancji pokarmowych polega głównie na prowadzeniu dzienniczka żywieniowego lub wykonaniu określonych testów w zależności od podejrzewanej nietolerancji. Przykładowo nietolerancję laktozy można potwierdzić poprzez wykonanie testu na nietolerancję laktozy.
Podsumowanie
Alergie i nietolerancje pokarmowe to dwa różne określenia, które służą do opisania niespecyficznych dolegliwości po spożyciu określonych pokarmów. Dlatego, jeśli obserwujesz u siebie jakieś objawy, które mogą na nie wskazywać, koniecznie udaj się do lekarza, który pomoże w ich zdiagnozowaniu.
Zobacz także
Nietolerancje pokarmowe i alergie mogą znacząco utrudnić życie. Sprawdź poniższe artykuły, by uzupełnić swoją wiedzę:
- Atopowe Zapalenie Skóry a dieta – co jeść, a czego unikać?
- Alergia na orzechy: jak bezpiecznie żyć z poważną alergią pokarmową?
- Jakie badania zrobisz za darmo na NFZ
- Rozszerzanie diety niemowlaka – poradnik krok po kroku
- Przyjmujesz leki? Sprawdź, jakie niedobory witamin możesz przez to mieć!
Literatura:
- Maciej Kaczmarski, Jolanta Wasilewska, Elżbieta Jarocka-Cyrta, Beata Cudowska, Elżbieta Żur, Elżbieta Matuszewska, Anna Stańczyk-Przyłuska, Krzysztof Zeman, Barbara Kamer, Elżbieta Korotkiewicz-Kaczmarska, Grażyna Czaja-Bulsa, Mieczysława, Czerwionka-Szaflarska, Barbara Iwańczak, Franciszek Iwańczak, Barbara Kamińska, Maria Korzon, Elżbieta Maciorkowska, Anna Obuchowicz, Jerzy Socha, Jarosław Walkowiak, Krystyna Wąsowska-Królikowska, Halina Woś, Urszula Grzybowska-Chlebowczyk, Ewa Toporowska-Kowalska, Krzysztof Fyderek, Inga Adamska, Jarosław Kwiecień, Janina Jastrzębska-Piotrowska: Alergia pokarmowa u dzieci i młodzieży. Polskie stanowisko Część I – Definicja, epidemiologia i objawy.
Leave a Comment