Zakwas z buraka – stosowanie i właściwości

Zakwas z buraka jest idealnym napojem wzmacniającym odporność, wspierającym zdrowie jelit i korzystnie wpływającym na parametry czerwonokrwinkowe. Jego regularne stosowanie nie tylko doda energii, ale również wesprze pracę mózgu. Jakie jeszcze właściwości ma zakwas z buraka? Jak go stosować i na co pomaga? Jak przygotować zakwas z buraka? Na te pytania i wiele innych znajdziesz odpowiedzi w poniższym artykule. 

Właściwości zakwasu z buraka

Buraki, które są wykorzystywane jako główny składnik zakwasu z buraka, są rewelacyjnym źródłem betainy, czyli polifenolu o silnych właściwościach antyoksydacyjnych. Dzięki temu jego spożycie może wiązać się ze zwiększeniem zdolności organizmu do neutralizowania wolnych rodników, czyli cząsteczek lub atomów, które posiadają niesparowany elektron, przez co są bardzo niestabilne i z łatwością reagują z innymi cząsteczkami, co natomiast może prowadzić do różnych uszkodzeń w organizmie (np. DNA). Działanie antyoksydacyjne zmniejsza ryzyko poważnych chorób, takich jak np. cukrzyca, nadciśnienie tętnicze i nowotwory, dlatego warto do codziennej diety włączać produkty, które mają te właściwości. Dodatkowo betaina ma działanie przeciwzapalne, przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze oraz zwiększa wchłaniania substancji odżywczych z pokarmu. Ponadto betaina może zapobiegać utlenianiu się cholesterolu. Zapewne wiesz, że to nie sam w sobie cholesterol jest szkodliwy, a jego utleniona forma. Spożycie buraków może zmniejszać ryzyko miażdżycy. 

Związki zawarte w zakwasie z buraka również będą wspierać zdrowie układu krążenia. Regularne ich dostarczanie będzie wpływać na zmniejszenie sztywności naczyń krwionośnych i poprawiać przepływ krwi, dzięki czemu będą zmniejszać ryzyko choroby wieńcowej. Dodatkowo tlenek azotu zawarty w burakach będzie wpływać na rozszerzenie naczyń krwionośnych, co natomiast będzie działać na obniżenie ciśnienia tętniczego krwi. Spożywanie zakwasu z buraka może także zwiększyć biodostępność żelaza oraz korzystnie wpływać na mikrobiom jelitowy, dlatego warto rozważyć ten produkt w codziennej diecie. 

Zakwas buraczany – wpływ na zdrowie 

Zakwas buraczany ma korzystny wpływ na zdrowie organizmu. Poznaj kilka faktów naukowych, które przemawiają za jego regularnym stosowaniem: 

1. Po 10 tygodniach stosowania diety obfitej w kiszonki, dochodzi do korzystnych zmian w mikrobiocie jelitowej, wsparcia układu odpornościowego i obniżenia prozapalnych interleukin. 
2. Spożywanie 1 szklanki dziennie zakwasu z buraka przez 2 tygodnie wpływało na obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, dzięki rozszerzeniu naczyń krwionośnych. 
3. Regularne stosowanie zakwasu z buraka, który jest dobrym źródłem azotanów, wpływa na zwiększenie tlenku azotu i rozszerzenie naczyń krwionośnych, co natomiast poprawia wyniki sportowe u zdrowych osób. 
4. Buraki mogą pomóc w zapobieganiu niebezpiecznemu wzrostowi stężenia homocysteiny we krwi oraz pomagają w jej obniżaniu. Zbyt wysokie stężenia homocysteiny znacznie zwiększają ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. 
5. Związki zawarte w burakach wspomagają pracę mózgu, co natomiast wpływa na lepsze zapamiętywanie i zwiększenie wydajności podczas wykonywania obowiązków. 

Zastosowanie zakwasu z buraka 

Zakwas z buraka może znaleźć zastosowanie w wielu daniach oraz może być spożywany na surowo. Pamiętaj jednak, że jeśli masz ochotę dodać go do barszczu, to unikaj jego znacznego podgrzania, ponieważ traci wtedy swoje właściwości. Dodatkowo możesz go wykorzystać jako bazę do chłodnika, a buraki, które zostały po kiszeniu, możesz pokroić i dodać do sałatek. 

Array

Zakwas z buraka w diecie 

Zakwas z buraka jest bezpieczny w diecie już od pierwszego roku życia i może być stosowany regularnie. Podczas procesu kiszenia dochodzi do wzrostu zawartości witaminy C i witamin z grupy B. Dodatkowo w trakcie tego procesu zmniejsza się zawartość szczawianów, co natomiast umożliwia jego codzienne stosowanie. Zakwas z buraka może być stosowany w różnych objętościach. W pierwszym tygodniu najlepiej stosować jego małe ilości, odpowiadające jednej łyżce. Dzięki temu sprawdzisz reakcję organizmu i jeśli nie doświadczysz żadnych negatywnych objawów, możesz zacząć zwiększać jego ilość nawet do 250 ml dziennie. Nie ma odgórnie narzuconych norm co do jego dziennej ilości przeznaczonej do spożycia, jednak zaleca się, aby w diecie dzieci nie były one większe niż 50 ml. Zakwas z buraka może być stosowany również przez kobiety w ciąży i karmiące oraz osoby z cukrzycą, ponieważ w trakcie fermentacji dochodzi do zmniejszenia zawartości cukrów prostych w produkcie. Pamiętaj, że jeśli chcesz odczuć zalety z jego stosowania, musisz zadbać o regularność w jego spożywaniu. 

Jak zrobić zakwas z buraka  

Zakwas z buraka wcale nie musi być trudny w przygotowaniu, o ile zadbasz o kilka drobiazgów. Po pierwsze wybierz buraki bez uszczerbków na skórce i bez oznak starości. Najlepiej, aby pochodziły z ekologicznych upraw. Po drugie wybierz sól kamienną bez żadnych sztucznych dodatków, ponieważ mogą negatywnie wpłynąć na proces kiszenia. Sól nie powinna być również jodowana. Ponadto zwróć uwagę na naczynie, w jakim będziesz przygotowywać zakwas – powinno być szklane lub kamionkowe, dokładnie umyte i wyparzone. 

Składniki na zakwas z buraka:

• 1 kg buraków pokrojonych w cienkie plasterki, 
• przegotowana i przefiltrowana woda lub woda źródlana, 
• sól kamienna, 
• przyprawy: czosnek (około 5 ząbków), pieprz czarny (około 5 ziarenek), 2 liście laurowe i 2 ziarenka ziela angielskiego. 

Przygotowanie:

1. Do przygotowanego uprzednio słoika układaj warstwami buraki i przyprawy. Pamiętaj, że ostatnia warstwa przypraw powinna być przykryta burakami, aby nie wypłynęły ponad powierzchnię wody, ponieważ może to uaktywnić proces psucia. Buraki również powinny być całkowicie zanurzone w zalewie.
2. Następnie przygotowujemy zalewę, gdzie na każdy litr wody dodajemy 1 łyżkę soli.
3. Przygotowaną wodą z solą zalewamy zawartość słoika i następnie naczynie przykrywamy kilkoma warstwami ręcznika papierowego i zabezpieczamy gumką. Ważne jest, aby nie zakręcać słoika, ponieważ do procesu fermentacji potrzebny jest dostęp powietrza.
4. Taki zakwas przechowujemy w temperaturze pokojowej i raz dziennie mieszamy wodę, która znajduję się na samej górze. Czas kiszenia wynosi około 4-8 dni, a o gotowości zakwasu informuje nas brak pianki na górze, która świadczy o zachodzącym procesie.
5. Gotowy zakwas przelej przez sitko do wyparzonych butelek, zakręć i przechowuj do miesiąca w lodówce. Pamiętaj, że gotowy zakwas może być delikatnie gazowany i nie świadczy to o jego zepsuciu. 

Podsumowanie 

Regularne stosowanie zakwasu z buraka jest związane z wieloma korzyściami zdrowotnymi. Może wpływać na obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, zwiększać biodostępność żelaza i obniżać stężenie homocysteiny. Dodatkowo ma silne właściwości antyoksydacyjne oraz wspiera zdrowie mikrobiomu jelitowego. 

Zobacz także

Jeśli wiesz już jak zakwas z buraka może wesprzeć Twoją dietę, z pewnością zainteresują Cię również poniższe artykuły:

• Dlaczego warto jeść kiszonki? Właściwości zdrowotne i przepisy
• Niedobór żelaza: jak naturalnie zadbać o prawidłową gospodarkę żelaza?
• Czym są wolne rodniki i jaki mają wpływ na zdrowie?

Literatura:

1. Domínguez R, Cuenca E, Maté-Muñoz JL, García-Fernández P, Serra-Paya N, Estevan MC, Herreros PV, Garnacho-Castaño MV. Effects of Beetroot Juice Supplementation on Cardiorespiratory Endurance in Athletes. A Systematic Review. Nutrients. 2017 Jan 6;9(1):43.
2. Domínguez R, Maté-Muñoz JL, Cuenca E, García-Fernández P, Mata-Ordoñez F, Lozano-Estevan MC, Veiga-Herreros P, da Silva SF, Garnacho-Castaño MV. Effects of beetroot juice supplementation on intermittent high-intensity exercise efforts. J Int Soc Sports Nutr. 2018 Jan 5;15:2. 
3. Clifford T, Howatson G, West DJ, Stevenson EJ. The potential benefits of red beetroot supplementation in health and disease. Nutrients. 2015 Apr 14;7(4):2801-22.
4. Tan ML, Hamid SBS. Beetroot as a Potential Functional Food for Cancer Chemoprevention, a Narrative Review. J Cancer Prev. 2021 Mar 30;26(1):1-17. 
5. Chen L, Zhu Y, Hu Z, Wu S, Jin C. Beetroot as a functional food with huge health benefits: Antioxidant, antitumor, physical function, and chronic metabolomics activity. Food Sci Nutr. 2021 Sep 9;9(11):6406-6420.