Niebezpieczne przeciwutleniacze w produktach

Przeciwutleniacze są grupą związków, które wstrzymują lub opóźniają proces utleniania danej substancji. Są one inaczej nazywane antyoksydantami. Przeciwutleniacze w głównej mierze to naturalne substancje, które mogą wspierać mechanizmy obronne gospodarza. Do naturalnych antyoksydantów możemy zaliczyć między innymi witaminę C i E, cynk, selen, beta-karoten, likopen i luteinę. Substancje te niekiedy wykorzystywane są do utrwalania żywności. Niestety czasami producenci wybierają sztuczne przeciwutleniacze, które mogą w negatywny sposób na nasze zdrowie.

E310 galusan propylu

Galusan propylu jest syntetycznym związkiem chemicznym, który jest wykorzystywany jako syntetyczny przeciwutleniacz. Ta substancja jest wykorzystywana do:

• ochrony olejów i tłuszczów przed utlenianiem (oleje roślinne, smalec, tłuszcz rybny, tłuszcz owczy, tłuszcz wołowy), 
• produkcji gotowych ciast w proszku, sosów, bulionów i gotowych zup,
• produkcji gum do żucia, suplementów i olejków eterycznych,
• wytwarzania kosmetyków, smarów i klejów. 

Jego dodatku w produktach spożywczych szczególnie powinny unikać kobiety będące w ciąży, karmiące piersią, dzieci i osoby nadwrażliwe. Spożywanie galusanu propylu może powodować egzemę, podrażnienie skóry, alergię i problemy z żołądkiem. Ponadto, uważa się, że może zaburzać wchłanianie żelaza w organizmie. Dodawanie tego przeciwutleniacza jest zabronione w przypadku żywności dla dzieci, dlatego rodzice powinni bardzo dokładnie sprawdzać etykiety produktów, które podają dzieciom. 

E320 butylohydroksyanizol (BHA)

Butylohydroksyanizol jest organicznym związkiem chemicznym stosowanym głównie jako przeciwutleniacz i konserwant. Jego dodatek do produktów poprawia ich smak oraz zapobiega ich zepsuciu. Butylohydroksyanizol spowalnia proces jełczenia tłuszczów w produktach oraz wykazuje działanie aromatyczne. Jest dodawany najczęściej do gum do żucia, suplementów diety, koncentratów pomidorowych, olejów, tłuszczy, gotowych ciast, mięsa suszonego, przetworów zawierających orzechy i mleka w proszku. 

Stosowanie BHA w żywności dla dzieci jest zakazane w wielu krajach. Jednak nie ma w dalszym ciągu zakazu jego stosowania w innej żywności. Nadmierne spożycie butylohydroksyanizolu może spowodować zaburzenie pracy żołądka, nerek, wątroby i tarczycy. Ponadto może on wywoływać alergie (wysypka, pokrzywka, duszności). Stosowanie BHA wraz z dużymi dawkami witaminy C może powodować powstawanie wolnych rodników, które są bardzo niekorzystne dla organizmu. 

E321 butylohydroksytoluen (BHT)

Kolejnym przeciwutleniaczem, którego powinniśmy unikać w żywności jest butylohydroksytoluen. Związek ten jest dodawany do żywności w celu zapobiegania jej psucia. BHT możemy znaleźć w:

• olejach i tłuszczach, 
• przetworach orzechowych, 
• przetworach rybnych, 
• gumach do żucia, 
• produktach zbożowych poddanych obróbce termicznej, 
• ciastach w proszku, 
• piwie. 

Stosowanie butylohydroksytoluenu zostało ograniczone przez Unię Europejską z powodu efektów ubocznych. Istnieje zakaz jego dodawania do żywności przeznaczonej dla dzieci. Spożycie BHT może spowodować agresywne zachowanie, zmęczenie, astmę, pokrzywkę, duszności i zapalenie skóry. Doświadczenia przeprowadzone na zwierzętach pokazało, że podanie im BHT może powodować nowotwory wątroby. 

E385 sól wapniowo-disodowa kwasu etylenodiaminotetraoctowego

Sól wapniowo-disodowa to organiczny związek syntetyczny występujący w postaci białych lub prawie białych kryształów. Sól ta dobrze rozpuszcza się w wodzie oraz nie ma smaku i zapachu, dzięki czemu jest chętnie wykorzystywana w przemyśle spożywczym i kosmetycznym. E385 w przemyśle spożywczym pełni zazwyczaj rolę sekwestranta – substancji, która wiąże jony metali, dzięki czemu zapobiega niepożądanym reakcjom chemicznym. E385 znajdziemy najczęściej w:

• przetworach rybnych, 
• sosach i emulsjach, 
• mrożonych owocach morza, 
• produktach wykorzystywanych do smarowania pieczywa, 
• konserwach grzybowych, 
• przetworach z nasion roślin strączkowych, 
• przetworzonym mięsie. 

Spożywanie soli wapniowo-disodowej w niewielkiej ilości nie jest uważane za szkodliwe. Należy jednak zwrócić uwagę, że często zjadamy znacznie więcej produktu niż przewidział producent, przez co dawka może ulec znacznemu zwiększeniu. Duże dawki E385 mogą powodować:

• biegunkę i nudności, 
• zaburzenia oddawania moczu, 
• krew w moczu, 
• skurcze brzucha, 
• alergiczne wysypki skórne, 
• zahamowanie wzrostu u dzieci. 

Zobacz też

Niebezpieczne konserwanty w produktach spożywczych

Niebezpieczne barwniki spożywcze