Wpływ snu na Twoje zdrowie

Sen jest nieodłącznym elementem życia każdego z nas. W trakcie jego trwania organizm pozwala sobie na regenerację i odpoczynek. Jego niedobór lub zaburzenia mogą znacząco wpłynąć na zdrowie i komfort życia. Z tego artykułu dowiesz się jakie funkcje pełni sen, jak wpływa na Twoje zdrowie oraz jakie konsekwencje pociąga za sobą niedobór snu.

Sen jest fizjologicznym stanem, w którym dochodzi do ograniczenia odbierania bodźców ze środowiska zewnętrznego i do zaprzestania aktywności ruchowej. Dzięki temu organizm jest w stanie skupić się na regeneracji i odpoczynku.

Badania naukowe udowadniają znaczący wpływ snu na zdrowie. Jego zaburzenia mogą mieć wpływ na rozwój wielu poważnych chorób, takich jak nowotwory, choroby układu krążenia, depresja, otyłość i nadciśnienie tętnicze. Dlatego tak ważne jest poznanie znaczenia snu i nie traktowanie go jako marnowania czasu.

Funkcje snu w organizmie człowieka

Sen pełni wiele funkcji w organizmie. Zaliczyć do nich można między innymi:

wpływ na poprawę pamięci i koncentracji – w trakcie trwania snu dochodzi do powstawania nowych połączeń komórkowych, umocnienia nowych wspomnień i usunięcia niepotrzebnych. Dzięki wpływowi na połączenia między komórkami poprawia koncentrację i powoduje, że jesteśmy w stanie pracować wydajniej;
poprawę nastroju i lepszą umiejętność kontrolowania emocji – podczas snu dochodzi do regeneracji organizmu i obniżenia stężenia kortyzolu (potocznie nazywanego hormonem stresu);
spowolnienie procesów starzenia – w trakcie snu organizm ma możliwość usunięcia uszkodzonych komórek i produkcji nowych;
zmniejszenie stanu zapalnego w organizmie;
zwiększenie usuwania toksyn z organizmu – podczas snu dochodzi do sprawniejszego usuwania toksyn z mózgu i organizmu. Zmniejsza to ryzyko chorób neurodegeneracyjnych, takich jak np. demencja i choroba Alzheimera;
poprawę funkcjonowania układu odpornościowego – w trakcie trwania snu dochodzi do sprawniejszego różnicowania i powstawania limfocytów T;
stabilizację ciśnienia tętniczego krwi – badania przeprowadzone na ludziach wskazują na to, że niedobór snu ( poniżej 5 godzin na dzień) oraz bezsenność pięciokrotnie zwiększają ryzyko rozwoju nadciśnienia tętniczego.

Fizjologiczne znaczenie snu

Często sen odgrywa w naszym życiu jedynie rolę regulacji zmęczenia – jeśli śpimy zbyt mało czujemy się niewyspani, a jeśli wystarczająco dużo, to czujemy się w pełni wypoczęci. Wiele osób zapomina o wpływie snu na sprawne funkcjonowanie wszystkich układów w organizmie. Dlatego pamiętaj, że zdrowy sen wpływa na:

utrzymanie odpowiedniej masy ciała,
wspomaga pamięć i koncentrację,
wspiera odporność organizmu,
poprawia nastrój i warunkuje dobre samopoczucie,
wpływa na zmniejszenie stężenia kortyzolu,
odpowiednie wytwarzanie hormonów,
regenerację organizmu;

Biologiczne znaczenie snu

Zdajesz już sobie sprawę z tego, że snu nie należy traktować jako marnowania czasu. W jego trakcie przebiega bardzo dużo procesów, które warunkują zdrowie organizmu. Wiele badań wskazuje na wpływ snu na zdrowie psychiczne, w tym poprawę koncentracji, pamięci, redukcję stresu i zapobieganiu rozwojowi depresji i chorób neurodegeneracyjnych. Podczas snu dochodzi do zmniejszenia wydzielania kortyzolu i zwiększenia produkcji melatoniny, która działa uspokajająco i kojąco na organizm. Dodatkowo dochodzi do obniżenia stężenia CRP, czyli białka C-reaktywnego, którego zbyt wysokie stężenie wskazuje na stan zapalny organizmu – a jak wiadomo stan zapalny organizmu jest objawem chorób, w tym depresji. Dlatego niezmiernie ważne jest zadbanie o jakościowy sen, który powinien trwać około 7-8 godzin.

Jakie są skutki braku snu? Wpływ niedoboru snu na organizm

Brak odpowiedniej ilości snu może nieść za sobą bardzo poważne konsekwencje zdrowotne. Wielokrotne bagatelizowanie snu, a nawet jego deprywacja, może doprowadzić do rozwoju zaburzeń snu i bezsenności. Deprywacja snu może być również przyczyną rozwoju wielu poważnych chorób i zaburzeń pracy układów w organizmie. Brak snu wpływa między innymi na funkcjonowanie układu:

hormonalnego (deprywacja snu wywołuje zaburzenia w wydzielaniu hormonów, które mogą powodować zaburzenia płodności i gospodarki węglowodanowej, otyłość, nadciśnienie tętnicze i inne poważne zmiany),
pokarmowego (zaburzenia w wydzielaniu hormonów trawiennych, gorsze trawienie i wchłanianie się substancji odżywczych, które może skutkować rozwojem niedoborów pokarmowych);
nerwowego (gorsze usuwanie toksyn z organizmu, problemy z koncentracją i regeneracją),
płciowego (zaburzenia płodności, gorsze samopoczucie);
mięśniowego i ruchowego (gorsza wydolność fizyczna organizmu i zwiększona podatność na urazy).

Zobacz także:

Literatura

Sejbuk M, Mirończuk-Chodakowska I, Witkowska AM. Sleep Quality: A Narrative Review on Nutrition, Stimulants, and Physical Activity as Important Factors. Nutrients. 2022 May 2;14(9):1912. doi: 10.3390/nu14091912. PMID: 35565879; PMCID: PMC9103473.
Gobbi G., Comai Stefano.: Differential Function of Melatonin MT1 and MT2 Receptors in REM and NREM Sleep. Front Endocrinol (Lausanne). 2019, 10: 87.
Brown R. E., Basheer R., McKenna J. T., Strecker R. E., McCarley R. W.: Control of sleep and wakefulness. Physiol Rev. 2012, 92: 1087-1187.
Hirshkowitz M., Whiton K., Albert S. M., Alessi C., Bruni O., DonCarlos L., Hazen N., Herman J., Katz E. S., Kheirandish-Gozal L., Neubauer D. N., O’Donnell A., Ohayon M., Peever J., Rawding R., Sachdeva R. C., Setters B., Vitiello M. V., Catesby Ware J., Adams Hillard P. J.: National Sleep Foundation’s sleep time duration recommendations: methodology and results summary. Sleep Health. 2015, 1: 40-43.
Bollu P. C., Kaur H.: Sleep Medicine: Insomnia and Sleep. Mo Med. 2019, 116: 68-75.
Reed D. L., Sacco W. P.: Measuring Sleep Efficiency: What Should the Denominator Be? J Clin Sleep Med. 2016, 12: 263-266.
Klingelhoefer L., Bhattacharya K., Reichmann H.: Restless legs syndrome. Clin Med (Lond). 2016, 16: 379-382.

Wpływ snu na Twoje zdrowie