Słodkie mleko matki jest pierwszym pokarmem, z jakim spotykają się kubki smakowe dziecka. Dlatego nic w tym dziwnego, że smak słodki uważany jest za coś bezpiecznego i energetycznego. Mimo to wpływ cukru i słodzików nie jest obojętny dla mikrobioty jelitowej i naszego zdrowia. Jak cukier wpływa na jelita? Czy słodziki zmieniają mikrobiom jelitowy? Na te pytania i wiele innych znajdziesz odpowiedź w poniższym artykule.
Wpływ cukru i słodzików na mikrobiom jelitowy – co warto wiedzieć?
Sposób żywienia ma znaczący wpływ na stan mikrobiomu jelitowego. Dlatego to, ile dodajesz cukru i słodzików, również nie jest obojętne dla zdrowia Twoich jelit oraz całego organizmu. Nadmiar cukru i słodzików w diecie może doprowadzić do dysbiozy mikrobioty jelitowej, której powikłaniami mogą być poważne choroby oraz gorsze samopoczucie. Do objawów, które mogą wskazywać, że Twoja mikrobiota potrzebuje wsparcia, można zaliczyć ból brzucha, przelewanie, nadmierne wzdęcia, biegunki i zaparcia. Jeśli jesteś ciekaw jak cukier i słodziki wpływają na mikrobiotę jelitową, koniecznie przeczytaj artykuł do końca.
Mikrobiom jelitowy – co to jest?
Mikrobiota jelitowa to zbiór wszystkich organizmów (np. bakterii, archeonów i wirusów), które zamieszkują przewód pokarmowy. Natomiast mikrobiom jelitowy odnosi się do zespołu ich genomów.
Mikrobiota jelitowa jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. To właśnie ona produkuje niektóre witaminy niezbędne dla organizmu, wspomaga odporność oraz produkuje substancje, które wykazują działanie przeciwzapalne. Nieprawidłowa dieta, uboga w błonnik pokarmowy i opierająca się na wysoko przetworzonej żywności przyczynia się do zmian w składzie mikrobioty, czego konsekwencją mogą być poważne choroby, takie jak np. cukrzyca typu 2, depresja, nadciśnienie tętnicze i otyłość.
Słodziki a mikrobiota
Słodziki są zamiennikami cukru, które nadają słodki smak daniu i nie wpływają znacząco na jego kaloryczność. Wyróżnić możemy słodziki półsyntetyczne (ksylitol, erytrytol, sorbitol, mannitol) i syntetyczne (acesulfam K, aspartam, sacharynę). Słodziki półsyntetyczne w niewielkich ilościach mogą występować naturalnie w roślinach lub mogą być pozyskiwane chemicznie, natomiast słodziki syntetyczne nie występują naturalnie w przyrodzie i są pozyskiwane tylko na drodze syntetycznej. Coraz więcej badań wskazuje na to, że i jedne i drugie wywierają wpływ na funkcjonowanie mikrobioty jelitowej – i to nie zawsze korzystny.
Przykładowo sacharyna może wpływać na liczebność bakterii komensalnych (czyli tych, które zamieszkują układ pokarmowy), powodując zaburzenie metabolizmu niektórych związków o właściwościach przeciwzapalnych. Dodatkowo stosowanie sacharyny w ilościach nieprzekraczających dziennego dopuszczalnego spożycia (ADI) powodowało u części badanych nietolerancję glukozy. Następnie myszom przeszczepiono mikrobiotę kałową od osób, u których pojawiła się nietolerancja glukozy. Myszy z przeczepioną mikrobiotą miały zmienione proporcje między niektórymi mikroorganizmami, a zmiany te były charakterystyczne dla osób z cukrzycą typu 2.
Inny wpływ na mikrobiotę jelitową wywiera ksylitol. Spożycie 30 gramów jest związane ze wzrostem aktywności pewnej bakterii, która jest odpowiedzialna za produkcję maślanu – związku o silnych właściwościach przeciwzapalnych. Dlatego wpływ słodzików na stan naszych jelit może być naprawdę odmienny. Istnieją słodziki, których lepiej unikać, ponieważ istnieją dane, które wskazują na ich negatywny wpływ na mikrobiotę jelitową bądź brakuje danych, które poruszałyby to zagadnienie.
Mowa o tych substancjach:
- aspartam,
- sacharyna,
- neotam,
- cyklaminiany,
- sukraloza.
Cukier a mikrobiota
Cukier jest substancją, która poza tym, że jest źródłem szybko wchłanialnych węglowodanów, nie zawiera żadnych substancji, które mogłyby korzystnie wpłynąć na funkcjonowanie organizmu. Cukier jest bowiem pozbawiony witamin, polifenoli, składników mineralnych oraz błonnika pokarmowego. Nie od dziś wiadomo, że nadmiar cukru w diecie przyczynia się do rozwoju cukrzycy typu 2, otyłości oraz wpływa na pogorszenie odporności i powstawanie stanów zapalnych w organizmie. Dlatego na pewno nie będziesz zdziwiony, jeśli za chwilę dowiesz się, że cukier również wywiera negatywny wpływ na mikrobiotę jelitową. Nadmiar cukru w diecie może być przyczyną dysbiozy jelitowej, której konsekwencją mogą być poważne choroby. Dlatego tak ważne jest, aby jak najbardziej ograniczać jego ilość w jadłospisie. Pamiętaj, że cukier nie znajduje się tylko cukierniczce, ale również często jest ukryty w gotowych wypiekach (również tych wytrawnych), przekąskach, sosach i przyprawach. Dlatego dokładne analizowanie składów produktów jest podstawą, która zapewnia nam wybór jak najzdrowszych surowców, które odżywiają ciało i zapewnią zdrowie na długie lata.
Nie wiesz od czego zacząć czytanie składów kosmetyków? Dołącz do naszej grupy na FB “Czytamy składy produktów”. Na grupie znajdziesz darmowego ebooka i pomoc osób, które czytają składy produktów.
Wysoki cukier a mikrobiom jelit
Czy zaburzenia mikrobioty jelitowej mogą mieć wpływ na podwyższone stężenie glukozy? Otóż tak! Jak pokazują liczne badania, zmiany w składzie i liczebności drobnoustrojów mogą powodować zaburzenia metaboliczne, do których można zaliczyć podwyższone stężenie glukozy oraz cukrzycę typu 2. Dzięki licznym badaniom wiadomo, że to, co jemy, wpływa na ,,odżywienie’’ mikrobioty jelit, a to natomiast na zdrowie całego organizmu. Dlatego tak ważne jest zjadanie odpowiedniej ilości błonnika pokarmowego, który jest głównym pożywieniem dla mikroorganizmów zamieszkujących jelita. Do produktów, które są dobrym źródłem błonnika pokarmowego, można zaliczyć:
- owoce jagodowe,
- wszystkie warzywa,
- orzechy, nasiona i pestki,
- pełnoziarniste produkty zbożowe.
Zobacz także:
- Dieta a infekcje intymne – czy są ze sobą powiązane?
- Psychobiotyki – mikrobiom i zdrowie psychiczne
- Dlaczego warto jeść kiszonki? Właściwości zdrowotne i przepisy
- Probiotyki – właściwości i zastosowanie
- Zdrowe zamienniki cukru – czym zastąpić?
- Chore jelita = chora skóra
Literatura:
- Iatcu CO, Steen A, Covasa M. Gut Microbiota and Complications of Type-2 Diabetes. Nutrients. 2021 Dec 30;14(1):166.
- Cani PD. Human gut microbiome: hopes, threats and promises. Gut. 2018 Sep;67(9):1716-1725.
- Carocho M, Morales P, Ferreira ICFR. Sweeteners as food additives in the XXI century: A review of what is known, and what is to come. Food Chem Toxicol. 2017 Sep;107(Pt A):302-317.
- Suez J, Korem T, Zilberman-Schapira G, Segal E, Elinav E. Non-caloric artificial sweeteners and the microbiome: findings and challenges. Gut Microbes. 2015;6(2):149-55.
- Richardson IL, Frese SA. Non-nutritive sweeteners and their impacts on the gut microbiome and host physiology. Front Nutr. 2022 Aug 25;9:988144.
Leave a Comment