Przyprawy odgrywają istotną rolę w kuchniach całego świata. Są one składnikiem wielu potraw – podkreślają ich smak, poprawiają zapach, wzmacniają walory wizualne, niekiedy nawet mają wpływ na konsystencję dań. Zwykle stosowane są w małej ilości, jednak potrafią odmienić oblicze nawet na pozór najzwyklejszego posiłku. Już teraz zapoznaj się z wyliczeniem przedstawiającym najpopularniejsze rodzaj tego typu produktów, sprawdź, do jakich dań należy je dodawać oraz dowiedz się, jakie są właściwości przypraw.
Podział przypraw w kuchni
Zgodnie z podstawowym podziałem wyróżnia się trzy rodzaje przypraw:
- warzywne – to suszone i mielone warzywa, takie jak: pietruszka, papryka, czosnek, czy cebula,
- ziołowe – powstają z rozdrobnionych liści określonych roślin; to majeranek, rozmaryn, tymianek, bazylia, jałowiec, rozmaryn, mięta, oregano i szałwia,
- korzenne – zalicza się do nich: imbir, pieprz, goździki, kurkumę, cynamon, ziele angielskie, gałkę muszkatołową, anyż oraz kardamon.
Niekiedy wskazuje się także na przyprawy owocowe, liściowe, kwiatowe, korowe i nasienne – jest to nieco bardziej szczegółowa kategoryzacja. Inny podział przypraw zwraca uwagę na te jednorodne oraz mieszanki tworzone przez kilka różnych składników. Niektóre przyprawy mają ziarnistą postać, natomiast inne występują w zmielonej formie.
Przyprawy – na co uważać?
Wiele osób nie wyobraża sobie gotowania bez wykorzystywania przypraw. Nic w tym dziwnego, ponieważ są to składniki niemal zawsze wymieniane w przepisach kulinarnych. Korzysta się z nich zarówno podczas przyrządzania dań wytrawnych, jak i tych na słodko. Jednak mimo licznych zalet i właściwości przypraw, należy wykazywać się rozwagą w zakresie ich stosowania. Między innymi dlatego, że smak niektórych dodatków tego typu jest tak mocny, że użycie ich w nadmiernej ilości może prowadzić do całkowitego zdominowania posiłku, niekiedy czyniąc go niemal nienadającym się do spożycia. Trzeba również mieć na uwadze, że czasem może dojść do sytuacji, w której przyprawy wywołają alergię pokarmową. Należy więc bacznie obserwować reakcję swojego organizmu podczas spożywania tych produktów. Ponadto konieczne jest dokonywanie zakupu ekologicznych przypraw, pochodzących ze sprawdzonego źródła, stanowiącego gwarancję ich wysokiej jakości.
Właściwości ziół i przypraw
W przyprawach drzemie ogromna moc. Te na pierwszy rzut oka niepozorne dodatki do posiłków niejednokrotnie mogą sprawić, że mdłe i nijakie danie w kilka chwil zamieni się w wyśmienity, aromatyczny przysmak, który przypadnie do gustu nawet największym niejadkom. Jednak kupując przyprawy, a potem wykorzystując je podczas kuchennych eksperymentów, warto posiąść odpowiednią wiedzę w tym temacie, aby czynić to świadomie i w ukierunkowaniu na osiągnięcie konkretnego celu.
Właściwości lecznicze przypraw
Pieprz i sól to chyba dwie najpopularniejsze przyprawy dodawane do posiłków zjadanych przez nas na śniadanie, obiad, czy kolację. Są osoby, które ograniczają się jedynie do tych dodatków, jednak coraz więcej miłośników sztuki kulinarnej sięga także po bardziej różnorodne składniki wzbogacające walory tworzonych przez nich dań. Już teraz poznaj korzystne dla zdrowia właściwości przypraw, które zapewne masz w swojej kuchni i często wykorzystujesz.
Goździki przyprawa – właściwości lecznicze
Goździki to nic innego jak zebrane jeszcze przed zakwitnięciem, a potem wysuszone, pączki kwiatowe azjatyckiego drzewa goździkowego. Dzięki swojemu korzennemu zapachowi i oryginalnemu, piekącemu smakowi mają szerokie zastosowanie w kuchni. To obowiązkowy dodatek do grzanego wina oraz piwa. Jeśli wetknie się goździki w skórkę cytrusów (pomarańczy, grejpfrutów, czy mandarynek), uzyska się ozdobę mieszkania, która jednocześnie będzie wydzielała wyjątkowy aromat, kojarzący się zwłaszcza z okresem bożonarodzeniowym. Świetnie smakuje również jesienno-zimowa, rozgrzewająca herbatka. Wystarczy zaparzyć swój ulubiony rodzaj (zieloną lub czarną), a następnie oprócz goździków, dodać soku malinowego lub z czarnego bzu oraz miodu.
Kardamon przyprawa – właściwości lecznicze
Kardamon malabarski, nazywany zwykle po prostu kardamonem, ze względu na swoje pochodzenie jest zaliczany do grupy tak zwanych przypraw egzotycznych. To jedna z najdroższych na świecie przypraw, wyróżniająca się wyrazistym, nieco gorzkim, korzennym smakiem. Dostępny jest kardamon w strąkach oraz mielony. Wpływ tej przyprawy na zdrowie przejawia się między innymi poprzez: wspomaganie trawienia, poprawę odporności i zdrowia układu oddechowego oraz wspieranie działania układu nerwowego i sercowo-naczyniowego.
Przyprawa curry – właściwości lecznicze
Curry to orientalna mieszanka różnych przypraw, suszonych warzyw i ziół. Tworzą ją między innymi: anyż, czosnek, chili, cynamon, gorczyca, gałka muszkatołowa, kardamon, kozieradka, kurkuma, kolendra oraz kmin rzymski. Taka starannie dobrana kompozycja wyróżnia się charakterystycznym, intensywnym i pikantnym smakiem. Jest to obowiązkowy składnik potrawy o takiej samej nazwie. Dodaje się ją również do dań z ryżu, mięs (zwłaszcza kurczaka), ryb oraz sosów. Typowe jest dla niej to, że barwi posiłki na kolor żółty.
Cynamon przyprawa – właściwości lecznicze
Cynamon jest pozyskiwany z wysuszonej kory cynamonowca. W sprzedaży dostępny jest w postaci zmielonej, jak również jako charakterystyczne, zwinięte w rulon laseczki. Cynamon zawsze przyjmuje jednak brązową, a nawet lekko rdzawą barwę, po spożyciu delikatnie piecze w język i cieszy nos intensywnym zapachem. Przyprawa ta cechuje się różnorodnym zastosowaniem, jednak najczęściej używa się ją podczas przygotowywania deserów, słodkich przekąsek oraz domowych wypieków – sprawdzi się przy zjadanej na śniadanie owsiance, drożdżówkach cynamonkach oraz ponadczasowej szarlotce.
Ponadto cynamon ma wszechstronny, korzystny wpływ na nasze zdrowie. Pozytywnie oddziałuje na: trawienie, metabolizm glukozy, zdrowie jelit i całego układu pokarmowego. Ponadto może pomóc utrzymać właściwy poziom cukru we krwi oraz prawidłową wagę. Jednocześnie przyprawa ta charakteryzuje się właściwościami antyoksydacyjnymi. Cynamon wspiera także funkcjonowanie układu oddechowego, nerwowego oraz sercowo-naczyniowego.
Kurkuma przyprawa – właściwości lecznicze
Pośród przypraw kurkuma wyróżnia się specyficznym żółtym kolorem i naturalną zdolnością barwienia potraw właśnie na taki odcień. Występuje w postaci zmielonej, a otrzymuje się ją z korzenia podobnego do imbiru. Najczęściej znajduje zastosowanie w kuchni azjatyckiej. Ma specyficzny zapach i ostro-słodki smak.
Wpływ kurkumy na zdrowie przejawia się poprzez: wsparcie trawienia, kontrolę reakcji zapalnych, działanie przeciwzapalne, pobudzanie apetytu, utrzymywanie prawidłowego stanu stawów i kości, wzmacnianie odporności, wspomaganie układu oddechowego oraz nerwowego.
Pozostałe przyprawy i ich właściwości
Warto poznać także właściwości przypraw stosowanych jedynie w przypadku określonych potraw. Mimo że cieszą się one nieco węższym spektrum zastosowania, również wyróżniają je charakterystyczne parametry pozytywnie wpływające na nasze zdrowie. Poniżej garść przydatnych informacji, które należy zapamiętać i wykorzystywać w praktyce.
Kozieradka przyprawa – właściwości
Ziarna kozieradki cechują się gorzkim smakiem oraz aromatem przywodzącym na myśl orzechy. Jest to ciekawa przyprawa (występująca solo lub jako element starannie wyselekcjonowanej mieszanki), którą warto dodawać do posiłków tworzących nasze codzienne menu, zwłaszcza ze względu na liczne właściwości lecznicze. Jej wpływ na zdrowie przejawia się między innymi poprzez: obniżanie poziomu lipidów we krwi, przyczynianie się do utrzymania prawidłowego poziomu cukru we krwi oraz właściwego pH soku żołądkowego. Wspiera funkcje układu odpornościowego, pozytywnie oddziałuje na układ pokarmowy (chroni żołądek i zapobiega owrzodzeniom), wzmacnia apetyt, a także wspomaga metabolizm. Kozieradka jest polecana świeżo upieczonym mamom, ponieważ pozwala im poprawić kondycję organizmu po porodzie.
Chili przyprawa – właściwości
Przyprawa chili to idealny dodatek dla wszystkich osób, które uwielbiają ostre smaki. Przyprawa ta ma intensywnie czerwoną barwę i powstaje ze zmielonych, wysuszonych papryczek chili. Co ciekawe, jeśli zje się zbyt dużo chili, nie warto popijać jej wodą – najlepiej sięgnąć po mleko albo kromkę chleba. Najczęściej stosuje się ją do dań mięsnych oraz sosów.
Czarnuszka przyprawa – właściwości
Czarnuszka występuje w postaci niewielkich czarnych nasionek, przez co nazywa się ją również czarnym kminkiem. Ma dość cierpki i gorzki smak, sprawdza się jako posypka na pieczywie – na przykład chrupiących bułeczkach lub chlebie. Czarnuszka może również pozytywnie wpływać na nasze zdrowie. Jej wsparcie w tym zakresie przejawia się przede wszystkim poprzez regulację poziomu glukozy we krwi.
Galgant przyprawa – właściwości
Galgant należy do rodziny imbirowatych, wywodzi się z Azji i ma ostro-gorzki smak. Jego inne nazwy to gałgant chiński, dziki kardamon oraz galangal większy. Zdaje egzamin jako dodatek do dań, w których bazą jest ryż, a także zup, sosów oraz potraw mięsnych. Co ciekawe można dodawać go również do herbaty oraz zjadać na kanapkach. Przyprawa galgant także może korzystnie oddziaływać na ludzkie zdrowie. Sprawdza się zwłaszcza w przypadku dolegliwości dyspepsyjnych i zaburzeń trawienia.
Rozmaryn przyprawa – właściwości
Rozmaryn to aromatyczna przyprawa stosowana zwłaszcza do mięs (drobiu, wieprzowiny, jagnięciny oraz cielęciny), ryb, warzyw oraz zup, gęstych sosów i sałatek. Podanie posiłku z umieszczoną na nim gałązką świeżego rozmarynu to sprawdzona recepta na niebanalne udekorowanie dania. Potwierdzone właściwości zdrowotne rozmarynu to: ochrona DNA, białek i lipidów przed uszkodzeniem oksydacyjnym, działanie antyoksydacyjne, wsparcie trawienia, ochrona wątroby, wzmacnianie układu odpornościowego, a także zwiększanie wydalania wody przez nerki.
Kolendra przyprawa – właściwości
Kolendra jako przyprawa jest znana już od czasów starożytnych. W kuchni można wykorzystywać zarówno świeże liście tej rośliny, jak i jej suszone owoce. Znajduje ona swoje zastosowanie przy posiłkach wytrawnych oraz przyrządzanych na słodko. Urozmaica i wzbogaca smak dań mięsnych, warzywnych, a nawet może być dodawana do wypieku ciast. Do właściwości zdrowotnych kolendry zalicza się: wspomaganie funkcjonowania układu sercowo-naczyniowego oraz nerwowego, wsparcie skóry, wsparcie odporności, zwiększanie wydalania wody przez nerki oraz poprawę apetytu i regulację procesu trawienia.
Tymianek przyprawa – właściwości
Uwielbiasz zajadać się potrawami kuchni śródziemnomorskiej? W takim razie zawsze musisz mieć pod ręką tymianek. Tym bardziej że nadaje się on również do przyprawiania dań, w których główną rolę odgrywają ryby, drób lub dziczyzna. Sprawdzi się w przypadku zup, zapiekanek oraz gulaszy. W kuchni francuskiej tymianek ubogaca aromat wędlin, pasztetów i farszów. Ma ostry i odświeżający smak. Warto łączyć go z natką pietruszki, liściem laurowym oraz czosnkiem.
Cząber przyprawa – właściwości
Chcesz nadać przygotowywanym przez siebie potrawom wyjątkowego aromatu? Postaw na cząber! Obecnie można zauważyć, że jest to dosyć zapomniana przyprawa, jednak dobrze jest pamiętać o jej potencjale. Wyrazistość cząbru zda egzamin zwłaszcza w zestawieniu z delikatnymi daniami, nie przytłaczając przy tym ich naturalnych walorów smakowych. Bardzo dobrze pasuje on na przykład do posiłków przygotowywanych z jajek – możesz wypróbować go, gdy w najbliższym czasie zrobisz sobie na śniadanie jajecznicę lub omlet.
Oregano przyprawa – właściwości
Przyrządzasz swoją ulubioną pizzę? A może naszła Cię ochota na spaghetti z sosem bolognese? W takim razie musisz zaopatrzyć się w oregano, które jest czasem nazywane dzikim majerankiem. Warto podkreślić, że jest to jedna z najstarszych, znanych ludziom przypraw. Najbardziej cenione są jej liście, które suszy się, a potem starannie mieli. Oregano można dodawać do zupy pomidorowej, a także dań wegetariańskich. Przyprawa ta idealnie sprawdza się w towarzystwie owoców morza, ryb oraz serów.
A Ty, które dodatki do potraw tego typu uznajesz za swoje ulubione? Czy czerpiąc z bogactwa tych składników, zwracasz uwagę na właściwości przypraw? Jeśli dotąd ich nie zauważałeś, jak najszybciej musisz to zmienić. Dzięki temu efekty Twoich kulinarnych zmagań będą nie tylko smaczne, ale i zdrowe. Tak niewiele trzeba, aby przekonać się o tym w praktyce! Tym bardziej że większość przypraw można kupić w atrakcyjnych cenach. Tylko niektóre z nich są nieco droższe, jednak nawet wtedy zakup niewielkiego opakowania nie powinien doprowadzić do zrujnowania domowego budżetu. Przynajmniej raz w życiu warto chociaż spróbować każdej takiej przyprawy.
Powyższe zestawienie to jedynie przykładowe wyliczenie, które dobitnie pokazuje, że istnieje wiele różnorodnych przypraw. Różnią się one między sobą swoimi cechami, właściwościami zdrowotnymi, czy możliwością zastosowania. Jednak łączy je to, że urozmaicają naszą dietę i pozwalają komponować codzienny jadłospis zgodnie z osobistymi preferencjami smakowymi.
Zobacz także
Leave a Comment