Dna moczanowa, nazywana także podagrą, to choroba, która znacznie może utrudnić codziennie funkcjonowanie. Ból, obrzęk i zaczerwienienie stawów to nie jedyne objawy, które wskazują na tę chorobę. Jakie są przyczyny i objawy dny moczanowej? Jak wygląda dieta przy dnie moczanowej? Na czym polega jej leczenie? Na te pytania i wiele innych znajdziesz odpowiedź w poniższym artykule.
Dna moczanowa – co to?
Dna moczanowa jest najczęstszą przyczyną zapalenia stawów, do której wystąpienia prowadzi krystalizacja kwasu moczowego i jego odkładanie w stawach, czego konsekwencją jest stan zapalny. Kwas moczowy występuje naturalnie w organizmie człowieka, a powstaje w wyniku metabolizmu puryn. Możemy go znaleźć w narządach wewnętrznych, krwi oraz moczu. Zdrowy organizm usuwa około 75% kwasu moczowego poprzez wydalanie go z moczem, jednak u osób z dną moczanową dochodzi do zaburzenia w metabolizmie puryn, czego konsekwencją jest nadmierne gromadzenie się kwasu moczowego w organizmie.
Przyczyny dny moczanowej
Na występowanie dny moczanowej może nakładać się wiele przyczyny, do których należy przede wszystkim zaliczyć nadmierną masę ciała. Osoby z nieprawidłową masą ciała mają zwiększone ryzyko zaburzeń metabolicznych, takich jak hiperlipidemia i insulinooporność, które mogą zaburzać metabolizm puryn. Dodatkowo zbyt wysoka masa ciała wpływa na obciążenie nerek, które odpowiadają na usuwanie kwasu moczowego oraz nadmiar tkanki tłuszczowej wpływa na zaostrzenie stanu zapalnego, który współwystępuje z dną moczanową. Wśród przyczyn tej choroby należy również wymienić nieprawidłową dietę obfitującą w puryny, nadużywanie alkoholu, predyspozycje genetyczne (u osób, u których występowała dna moczanowa w rodzinie, występuje zwiększone ryzyko tej choroby) oraz niektóre choroby, takie jak nadciśnienie tętnicze, niewydolność nerek, nadczynność tarczycy, choroby serca i zaburzenia gospodarki węglowodanowej. Pamiętaj, że podstawą do leczenia większości chorób jest ustalenie ich przyczyny, a nie przyjmowanie ogromnych ilości leków, które jedynie maskują problem, który wraz z upływem czasu staje się coraz bardziej poważny.
Objawy dny moczanowej
Jednym z pierwszych objawów dny moczanowej jest nagły i ostry ból pojawiający się zazwyczaj u dużego palca stopy. Podczas ataku dny moczanowej można również zaobserwować zaczerwienienie zajętego stawu, obrzęk i jego tkliwość. Jednak zanim dojdzie do ujawnienia się tego charakterystycznego objawu, dna moczanowa może rozwijać się przez wiele lat i nie dawać żadnych charakterystycznych symptomów, poza podwyższonym stężeniem kwasu moczowego w surowicy krwi. Ataki dny moczanowej mogą trwać nawet do kilku tygodni i ustępują zazwyczaj po zastosowaniu prawidłowego leczenia. Do innych objawów tej choroby można zaliczyć również osłabienie, pogorszenie koncentracji, ból przy poruszaniu się oraz gorsze samopoczucie.
Dna moczanowa może mieć przebieg zaostrzeń i remisji. Remisja jest okresem, w trakcie którego chory nie doświadcza żadnych objawów i może trwać nawet wiele lat. Jednak u niektórych chorych dochodzi do fazy przewlekłej tej choroby, w trakcie której cały przez cały czas obserwuje się zwiększoną sztywność, obrzęk i ból zajętych stawów, stan podgorączkowy, osłabienie i pogorszenie samopoczucia. Pamiętaj, że nawet w okresie remisji podwyższone stężenie kwasu moczowego w surowicy krwi może negatywnie wpływać na Twoje zdrowie i zwiększać ryzyko poważnych chorób i powikłań. Dlatego nie należy bagatelizować tej choroby i zacząć działać, aby zachować jak najdłużej zdrowe i sprawne ciało.
Leczenie dny moczanowej
Leczenie dny moczanowej obejmuje różnorodne strategie mające na celu łagodzenie objawów, zapobieganie powikłaniom oraz zmniejszenie stężenia kwasu moczowego w organizmie. Podczas ataku dny moczanowej najczęściej stosuje się leki przeciwbólowe, moczopędne oraz obniżające stężenie kwasu moczowego. Jednak należy pamiętać, że długotrwałe ich stosowanie oddziałuje w negatywny sposób na organizm, dlatego najlepiej zadbać o zdrowy tryb życia, zróżnicowaną dietę oraz prawidłową suplementację, która umożliwi zachowanie pełni zdrowia.
Dieta przy dnie moczanowej
Dieta przy dnie moczanowej polega w głównej mierze na ograniczeniu produktów zawierających duże ilości puryn, czyli czerwonego i tłustego mięsa, podrobów, ryb takich jak śledzie, pstrąg i sardynki, esencjonalnych mięsnych i grzybowych wywarów, drożdży, małż, fasoli i ciecierzycy. Zamiast typowo mięsnej i przetworzonej diety, należy w jadłospisie uwzględnić większe ilości nabiału, zadbać o odpowiednie nawodnienie organizmu i stosować się do zasad diety śródziemnomorskiej.
Dieta przy dnie moczanowej to przede wszystkim:
- Dążenie do prawidłowej masy ciała. Pamiętaj, że redukcja powinna być procesem powolnym, ponieważ zbyt duże wahania wagi (powyżej 0,5 kg tygodniowo) mogą negatywnie wpłynąć na przebieg choroby.
- Odpowiednie nawodnienie, które wspomaga wydalanie kwasu moczowego i zapobiega wystąpieniu ataku dny moczanowej. Dziennie wypijaj minimum 30-35 ml płynów na każdy kilogram masy ciała.
- Korzystanie z ogólnodostępnych tablic, które zawierają informacje o zawartości puryn w produktach.
- Wprowadzenie do jadłospisu produktów bogatych w witaminę C lub jej suplementacja (np. witaminę C Biowen), ponieważ może ona wpływać na zwiększenie wydalania kwasu moczowego przez nerki i łagodzić stany zapalne, które towarzyszą dnie moczanowej.
- Suplementacja kwercetyną lub spożywanie produktów, które są jej źródłem, takich jak cebula, jabłka i wiśnie, ponieważ wpływa ona na obniżenie kwasu moczowego w surowicy krwi.
- Picie soku wiśniowego (bez dodatku cukru) i jedzenie wiśni, które wpływają na obniżenie kwasu moczowego oraz mają działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne, dzięki czemu łagodzą stan zapalny i zmniejszają bolesność stawów.
Dna moczanowa – profilaktyka
Profilaktyka dny moczanowej polega przede wszystkim na przestrzeganiu zasad zdrowego żywienia, unikaniu alkoholu i papierosów. Pamiętaj, że w profilaktyce dny moczanowej bardzo ważne jest utrzymanie prawidłowej masy ciała, dlatego, jeśli masz z tym problem, udaj się do dietetyka, który pomoże Ci w ustaleniu prawidłowego schematu żywienia. Dodatkowo zadbaj o prawidłowe nawodnienie organizmu i wysoką zawartość substancji antyoksydacyjnych i przeciwzapalnych w żywności (warzyw, owoców, orzechów, nasion, pestek, olejów roślinnych, nasion roślin strączkowych).
Podsumowanie
Dna moczanowa to poważna i przewlekła choroba, której nie należy bagatelizować, ponieważ może to skutkować poważnymi powikłaniami takimi jak uszkodzenie stawów i nerek oraz kamica nerkowa. Jej leczenie powinno głównie opierać się na przestrzeganiu zasad zdrowego żywienia, wdrożeniu zdrowej suplementacji i utrzymaniu prawidłowej masy ciała.
Zobacz także
Jeśli szukasz więcej informacji na tematy poruszone w artykule, polecamy poniższe artykuły:
- Stan zapalny w organizmie – przyczyny, łagodzenie i dieta przeciwzapalna
- Polifenole w diecie – korzyści dla zdrowia i źródła
- Suplementy wspierające zdrowie stawów i kości – przewodnik dla seniorów
Literatura:
- Danve A, Sehra ST, Neogi T. Role of diet in hyperuricemia and gout. Best Pract Res Clin Rheumatol. 2021 Dec;35(4):101723.
- Zhang Y, Chen S, Yuan M, Xu Y, Xu H. Gout and Diet: A Comprehensive Review of Mechanisms and Management. Nutrients. 2022 Aug 26;14(17):3525.
- Choi HK, Gao X, Curhan G. Vitamin C intake and the risk of gout in men: a prospective study. Arch Intern Med. 2009 Mar 9;169(5):502-7.
- Martin KR, Coles KM. Consumption of 100% Tart Cherry Juice Reduces Serum Urate in Overweight and Obese Adults. Curr Dev Nutr. 2019 Feb 25;3(5):nzz011.
- Nutmakul T. A review on benefits of quercetin in hyperuricemia and gouty arthritis. Saudi Pharm J. 2022 Jul;30(7):918-926.
- Kakutani-Hatayama M, Kadoya M, Okazaki H, Kurajoh M, Shoji T, Koyama H, Tsutsumi Z, Moriwaki Y, Namba M, Yamamoto T. Nonpharmacological Management of Gout and Hyperuricemia: Hints for Better Lifestyle. Am J Lifestyle Med. 2015 Sep 2;11(4):321-329.
Leave a Comment