Bolesne miesiączki (Dysmenorrhea) są dolegliwością, która dotyka niejedną kobietę i może znacznie utrudnić wykonywanie codziennych obowiązków oraz obniżyć komfort życia. Może ona mieć różne przyczyny i stopień nasilenia. W łagodzeniu bolesnych miesiączek pomocne jest stosowanie pewnych modyfikacji żywieniowych oraz wprowadzenie zmian w stylu życia. Jakie są przyczyny bolesnych miesiączek? Jakie są naturalne metody łagodzenia bólu menstruacyjnego? Czy dieta i suplementacja są pomocne w tej dolegliwości? Na te pytania i wiele innych znajdziesz odpowiedź w poniższym artykule.
Ból menstruacyjny – co to oznacza?
Ból menstruacyjny, określany w języku medycznym dysmenorrhea, to dolegliwość, która towarzyszy menstruacji u wielu kobiet. Bolesne miesiączkowanie jest również nazywane skurczami menstruacyjnymi i polega najczęściej na przewlekłym bólu miednicy lub podbrzusza. Czasami mogą mu towarzyszyć inne objawy, takie jak gorsze samopoczucie, nudności, biegunka, zawroty głowy i zwiększona drażliwość. Możemy wyróżnić 2 podłoża bólu menstruacyjnego:
- dysmenorrhea pierwotna, w której przebiegu nie obserwuje się żadnej przyczyny organicznej;
- dysmenorrhea wtórna, w której przebiegu istnieje możliwość określenia przyczyny bólu, np. wskutek problemów zdrowotnych.
Istnieją różne kwestionariusze i skale, które pomagają w ocenie nasilenia bólu, w tym także bólu menstruacyjnego. Mocny ból nie jest czymś normalnym i należy szukać jego przyczyny. Niekiedy może wynikać z innych chorób lub problemów zdrowotnych, a w innym wypadku z nieprawidłowej diety i niezdrowego stylu życia.
Przyczyny bolesnych miesiączek
Przyczyny bolesnych miesiączek mogą być wywołane przez różnorodne czynniki. Można je podzielić na czynniki hormonalne i psychospołeczne. Nadmiar prostaglandyn (prostaglandyny to lipidy, które działają jako substancje sygnałowe i pełnią kluczową funkcję w regulacji procesów zapalnych, skurczach mięśni gładkich oraz innych funkcjach fizjologicznych) może być jedną z przyczyn bolesnych miesiączek. Prostaglandyny pomagają macicy w usunięciu błony śluzowej poprzez nasilenie skurczów, natomiast ich nadmiar może powodować silne i bolesne skurcze macicy.
Inną przyczyną bolesnych miesiączek są zaburzenia hormonalne. Dlatego podstawą jest zawsze wykonywanie szczegółowych badań, które pomogą w ustaleniu przyczyny bólu. Do częstych przyczyn bolesnych menstruacji można również zaliczyć mięśniaki macicy i endometriozę. Endometrioza jest chorobą, która może dotyczyć nawet 10% kobiet w wieku rozrodczym. Polega ona na występowaniu komórek endometrium poza jamą macicy. To natomiast może być przyczyną mocnego bólu podczas menstruacji. Do przyczyn dysmenorrhea można zaliczyć także czynniki psychospołeczne, takie jak stres (szczególnie o dużym natężeniu lub przewlekły), zaburzenia lękowe i depresję, nadmierne obciążenie emocjonalne oraz nieprawidłowy styl życia (zła dieta, palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, brak aktywności fizycznej).
Leczenie bólu menstruacyjnego
Bolesne miesiączki mogą znacząco obniżyć komfort życia i utrudniać wykonywanie codziennych obowiązków. Dlatego nie należy ich bagatelizować i starać się znaleźć ich przyczynę. Zazwyczaj pierwszą osobą, do której się zgłaszamy z bolącymi miesiączkami, jest lekarz rodzinny. To on zazwyczaj zleca wykonanie podstawowych badań i następnie kieruje do specjalisty, który może wykonać bardziej szczegółowe badania. Jeśli wyniki badań są prawidłowe, nie należy na tym poprzestać. Warto zwrócić uwagę także na sposób żywienia oraz styl życia. Do jadłospisu warto wprowadzić produkty, które pomagają w neutralizowaniu bólu menstruacyjnego, unikać alkoholu i zaprzestać palenia. Dodatkowo warto rozważyć suplementację pewnymi substancjami, które mają potwierdzone działanie. Warto również do codziennej rutyny dołączyć aktywność fizyczną oraz metody, które pomagają neutralizować stres. Natomiast jeśli przyczyną bólu są zaburzenia hormonalne lub choroby warto przestrzegać zaleceń lekarza i dodatkowo udać się do dietetyka, który pomoże w ustaleniu prawidłowej do tego problemu diety.
Miesiączki a zdrowie kobiet
Cykl menstruacyjny u kobiet rozpoczyna się w okresie dojrzewania i trwa zazwyczaj od 24 do 38 dni. W tym czasie występują naprzemiennie fazy, takie jak faza menstruacyjna, folikularna, owulacja i faza lutealna. Zaburzenia w ich regularności często współwystępują z bolesnymi menstruacjami. Dlatego jeśli obserwujesz u siebie nieprawidłowości w cyklu menstruacyjnym, koniecznie zgłoś się do specjalisty i szukaj ich przyczyny. Niekiedy przyczyną może być nieprawidłowa dieta lub niedobory pokarmowe, a w innym przypadku bardziej skomplikowane zaburzenia. Dlatego nie należy bagatelizować zaburzeń cyklu, ponieważ nieleczone mogą doprowadzić do poważniejszych zaburzeń (niepłodności, bezpłodności, otyłości i wielu innych chorób). Bolące miesiączki, poza znaczącym obniżeniem komfortu życia, mogą też wskazywać na wiele poważnych zaburzeń i chorób.
Naturalne metody łagodzenia bólu menstruacyjnego
Istnieją naturalne metody, które mogą pomóc w łagodzeniu bólu menstruacyjnego. Zaliczyć do nich można między innymi regularną aktywność fizyczną, masaż, zioła, zdrową dietę, techniki oddechowe i odpowiedni odpoczynek. Zapewne wiesz, że brak aktywności fizycznej nie jest zdrowy dla organizmu. Natomiast regularna umiarkowana aktywność fizyczna, taka jak spacery, joga lub pływanie, może pomóc w łagodzeniu bólu menstruacyjnego poprzez poprawę krążenia krwi i zmniejszenie napięcia mięśniowego. Inną naturalną metodą, która również pomaga w łagodzeniu bólu, jest ciepło. Ciepły okład położony na dolnej części brzucha może pomóc w rozluźnieniu mięśni macicy i zmniejszeniu bólu. Warto również wypróbować napary ziołowe wykonane z rumianku, melisy, dziurawca, imbiru i lawendy.
Dieta a bóle miesiączkowe
Dieta pełni jedną z najważniejszych ról w prewencji i leczeniu wielu chorób oraz dolegliwości. Tak samo pewne zmiany żywieniowe mogą pomóc w łagodzeniu bólu menstruacyjnego. Po pierwsze należy zwiększyć w jadłospisie ilość warzyw, owoców, orzechów, nasion, pestek, olejów roślinnych oraz nasion roślin strączkowych. Produkty te są źródłem licznych witamin, składników mineralnych, substancji bioaktywnych oraz błonnika pokarmowego. Dzięki tym produktom możesz wesprzeć swoje zdrowie hormonalne oraz wpłynąć na łagodzenie bólu menstruacyjnego.
Kwasy omega 3 na bolesną miesiączkę
W jadłospisie warto umieścić również produkty, które są źródłem kwasów omega-3, do których zalicza się tłuste ryby morskie, orzechy włoskie, nasiona konopi, chia i lnu, olej lniany i konopny. Wiele badań potwierdza skuteczność kwasów omega-3 w neutralizowaniu bólu menstruacyjnego. Jeśli produkty będące źródłem kwasów omega-3 nie pojawiają się na co dzień w Twojej diecie, warto rozważyć ich suplementację.
Witaminy i minerały pomagające na bóle miesiączkowe
Dodatkowo warto zwiększyć w diecie ilość produktów, które są źródłem magnezu, witaminy E, witaminy B6 lub rozważyć suplementację tych składników. Nie należy także zapominać o suplementacji witaminy D w okresie od września do maja lub przez cały rok, jeśli nie przebywasz wystarczającej ilości czasu na świeżym powietrzu. Natomiast z codziennej diety warto usunąć wysoko przetworzone produkty (żywność typu fast food, słone i słodkie przekąski, wyroby cukiernicze, dania gotowe do odgrzania) oraz cukier. Produkty te mogą zwiększać stan zapalny w organizmie, wpływać negatywnie na gospodarkę hormonalną oraz mieć udział w rozwoju wielu chorób.
Kiedy warto skonsultować się z lekarzem w sprawie bólu menstruacyjnego?
Ból menstruacyjny jest często bagatelizowany, a niestety może wskazywać na wiele chorób i poważnych zaburzeń. Dlatego, jeśli go odczuwasz i utrudnia Ci codzienne funkcjonowanie, warto udać się do lekarza, który zleci wykonanie niezbędnych badań. Dzięki temu będziesz mogła poznać przyczynę bólu i zareagować. Niekiedy ból wynika z nieprawidłowej diety i niedoborów pokarmowych, dlatego również warto skorzystać z porad dietetyka.
Zobacz także:
- Domowa apteczka – niezbędne leki i suplementy w każdym domu
- PCOS a dieta. Praktyczne porady dla chorych na zespół policystycznych jajników
- Menopauza – co powinnaś o niej wiedzieć?
Literatura:
- Onieva-Zafra MD, Fernández-Martínez E, Abreu-Sánchez A, Iglesias-López MT, García-Padilla FM, Pedregal-González M, Parra-Fernández ML. Relationship between Diet, Menstrual Pain and other Menstrual Characteristics among Spanish Students. Nutrients. 2020 Jun 12;12(6):1759.
- Ju H, Jones M, Mishra G. The prevalence and risk factors of dysmenorrhea. Epidemiol Rev. 2014;36:104-13.
- Ferries-Rowe E, Corey E, Archer JS. Primary Dysmenorrhea: Diagnosis and Therapy. Obstet Gynecol. 2020 Nov;136(5):1047-1058.
- Sadeghi N, Paknezhad F, Rashidi Nooshabadi M, Kavianpour M, Jafari Rad S, Khadem Haghighian H. Vitamin E and fish oil, separately or in combination, on treatment of primary dysmenorrhea: a double-blind, randomized clinical trial. Gynecol Endocrinol. 2018 Sep;34(9):804-808.
- Adib Rad H, Basirat Z, Bakouei F, Moghadamnia AA, Khafri S, Farhadi Kotenaei Z, Nikpour M, Kazemi S. Effect of Ginger and Novafen on menstrual pain: A cross-over trial. Taiwan J Obstet Gynecol. 2018 Dec;57(6):806-809.
- Onieva-Zafra MD, Fernández-Martínez E, Abreu-Sánchez A, Iglesias-López MT, García-Padilla FM, Pedregal-González M, Parra-Fernández ML. Relationship between Diet, Menstrual Pain and other Menstrual Characteristics among Spanish Students. Nutrients. 2020 Jun 12;12(6):1759.
- Osmanlıoğlu Ş, Sanlier N. The relationship between endometriosis and diet. Hum Fertil (Camb). 2021 Oct 27:1-16.
Leave a Comment